وزیر امور خارجه در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت اعلام کرد که قطعنامه ۲۲۳۱ امروز به‌طور قطعی منقضی و خاتمه یافته است و هرگونه ادعای «احیا» یا «اعاده» قطعنامه‌های خاتمه‌ یافته، از اساس باطل بوده، فاقد مبنای حقوقی است و قادر به ایجاد اثر الزام‌آور نیست.

به گزارش همشهری‌آنلاین، سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به دبیرکل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت پیرامون خاتمه قطعنامه ۲۲۳۱ نامه نوشت.

در این نامه آمده است: در ادامه مکاتبات پیشین خود، از جمله آخرین آن به تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵، به واسطه این مکاتبه با جنابعالی اعلام می‌کنم که قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت، مطابق با مفاد صریح خود، در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ به‌طور قطعی منقضی و خاتمه یافته است.

وی در این نامه موضع جمهوری اسلامی ایران را به شرح ذیل مجدداً مورد تأکید قرار داد و نوشت: ۱۰ سال پیش، «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) با تأیید قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) لازم‌الاجرا گردید؛ امری که بازتاب‌دهنده باور مشترک جامعه بین‌المللی به این حقیقت بود که دیپلماسی و تعامل چندجانبه، مؤثرترین شیوه برای حل‌وفصل اختلافات محسوب می‌شوند.

ایران نهایت خویشتنداری را در برابر نقض‌های مکرر و اساسی به‌کار بست

در این نامه آمده است: جمهوری اسلامی ایران، در پرتو پایبندی استوار خود به حل‌وفصل مسالمت‌آمیز اختلافات، برجام را با حسن نیت پذیرفت و به‌طور کامل و دقیق بر اساس تعهدات خویش آن را اجرا نمود. علی‌رغم پایبندی کامل و راستی‌آزمایی ‌شده جمهوری اسلامی ایران، ایالات متحده آمریکا، در نقض آشکار تعهدات خود، ابتدا از اجرای تعهدات خویش امتناع ورزید و متعاقباً، در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸، به‌صورت یک‌جانبه از توافق خارج شد و تحریم‌های غیرقانونی، یک‌جانبه و فراسرزمینی خود را مجدداً برقرار و حتی گسترش داد.

وزیر امور خارجه می‌نویسد: این اقدامات قهرآمیز، نقض فاحش حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد محسوب شده و اجرای برجام را به‌شدت مختل کرد. طرف‌های اروپایی برجام، یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا، علیرغم تعهد اولیه خود به حفظ توافق و جبران آثار خروج آمریکا، نه‌تنها به تعهدات خویش عمل نکردند، بلکه تحریم‌های غیرقانونی مضاعفی علیه اشخاص و نهادهای ایرانی اعمال کردند و بدین‌سان، مرتکب نقض‌های مادی بیشتری نسبت به برجام شدند.

وی می‌افزاید: تمامی این موارد جدیِ عدم اجرای تعهدات و نقض‌های فاحش، طی سال‌های گذشته به‌طور کامل مستندسازی شده و در دفعات متعدد به اطلاع جنابعالی و اعضای شورای امنیت رسانده شده است. جمهوری اسلامی ایران نهایت خویشتنداری را در برابر این نقض‌های مکرر و اساسی به‌کار بست و تلاش‌های گسترده دیپلماتیک به‌منظور احیای توازن و حفظ توافق را به عمل آورد.

حسن نیت با اقدامات خرابکارانه و تجاوزکارانه پاسخ داده شد

در این نامه آمده است: پس از گذشت یک سال از پایبندی کامل ایران به برجام علی‌رغم خروج ایالات متحده، جمهوری اسلامی ایران در چارچوب حقوق مسلم خود وفق مفاد برجام، از تاریخ ۸ مه ۲۰۱۹ اقدامات جبرانی مرحله‌ای، متناسب و قابل بازگشت را به اجرا گذاشت. متعاقباً، ایران با رویکردی سازنده به تعامل پرداخت تا بازگشت کامل ایالات متحده به توافق، پایبندی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی به کلیه تعهدات خود، و رفع کامل تحریم‌ها را تضمین کند. با این حال، متأسفانه این تلاش‌ها با کارشکنی آمریکا و تروئیکا (سه کشور اروپایی) به‌واسطه اصرار آنان بر مطالبات حداکثری و تداوم تحریم‌های غیرقانونی و یک‌جانبه، مواجه شد؛ اقدامی که هدف اصلی برجام یعنی عادی‌سازی روابط اقتصادی بین‌المللی ایران را از بین برد.

در نامه مذکور عنوان شده است: سوابق روشن تعامل سازنده ایران، از جمله برگزاری نشست‌های متعدد مشورتی با طرف‌های اروپایی و حتی مذاکرات با طرف آمریکایی، بیانگر پایبندی مستمر ایران به مسیر دیپلماسی است. مع‌الوصف، این تلاش‌های مبتنی بر حسن نیت با اقدامات خرابکارانه و تجاوزکارانه علیه تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای تحت پادمان ایران پاسخ داده شد. در ماه‌های اخیر، به‌جای اجرای تعهدات خویش، سه کشور اروپایی کارزار تازه‌ای از دست‌کاری سیاسی و تحریف حقوقی را در پیش گرفتند و کوشیدند سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» را به ابزاری علیه ایران تبدیل کنند.

هرگونه ادعای «احیا» یا «اعاده» قطعنامه‌های خاتمه‌ یافته، از اساس باطل است

این نامه می‌افزاید: در چنین شرایطی، در تاریخ ۲۸ اوت ۲۰۲۵، سه کشور اروپایی عضو برجام بدون برخورداری از هرگونه مبنای مشروع، حقوقی، آیین‌کار یا توجیه سیاسی، به‌صورت یکجانبه و خودسرانه کوشیدند با نادیده گرفتن روند حل‌وفصل اختلافات مقرر در برجام، مستقیماً به شورای امنیت مراجعه و سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» را فعال سازند.

در نامه فوق آمده است: چنان‌که در نامه مشترک وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، جمهوری خلق چین و فدراسیون روسیه به تاریخ ۲۸ اوت ۲۰۲۵ به‌تفصیل بیان شده است، تلاش طرف‌های اروپایی برای توسل به آنچه «ابلاغیه شروع فرآیند سازوکار موسوم به اسنپ‌بک» خوانده‌اند، از حیث شکلی معیوب و از حیث ماهوی فاقد ‌اعتبار است. هیچ اقدامی که در تخطی از قطعنامه ۲۲۳۱ انجام گیرد، نمی‌تواند برای دولت‌های عضو تعهد حقوقی ایجاد کند. سوابق رأی‌گیری شورای امنیت و مواضع صریح اعضای آن مؤید آن است که «ابلاغیه» مزبور فاقد هرگونه اعتبار حقوقی است.
وی به صراحت اعلام کرده است: بر همین اساس، هرگونه ادعای «احیا» یا «اعاده» قطعنامه‌های خاتمه‌ یافته، از اساس باطل بوده، فاقد مبنای حقوقی است و قادر به ایجاد اثر الزام‌آور نمی‌باشد.

مصداق بارز سوء‌استفاده از فرایند حقوقی

در نامه عراقچی آمده است: با توجه به مطالب پیش‌گفته، جمهوری اسلامی ایران تأکید می‌کند که رویه در پیش گرفته‌ شده از سوی سه کشور اروپایی، مصداق بارز سوء‌استفاده از فرایند حقوقی بوده و مغایر با متن و روح قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) و برجام است. بر این اساس، قطعنامه ۲۲۳۱ چارچوبی روشن و محدود برای خاتمه تمامی قطعنامه‌های پیشین مربوط به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران مقرر داشته است.

این نامه می‌افزاید: به موجب بند عملیاتی ۸، خودِ قطعنامه ۲۲۳۱ و «مفاد مندرج در آن» به‌همراه تمامی قطعنامه‌های تحریمیِ پیش‌تر خاتمه‌یافته که در آن مورد اشاره قرار گرفته‌اند، بایستی طبق جدول زمانی مقرر از سوی شورا، به‌طور خودکار منقضی شوند. هیچ تصمیم بعدی از سوی شورای امنیت نه این جدول زمانی را تمدید کرده، نه به تعلیق درآورده و نه به هر نحو دیگر آن را تغییر داده است. مذاکرات و رأی‌گیری‌های شورای امنیت در سپتامبر ۲۰۲۵ نیز به‌روشنی فقدان هرگونه اجماع برای اصلاح یا تفسیر مجدد مفاد قطعنامه را تأیید کرد.

نشست کامپالا

رئیس دستگاه دیپلماسی می‌نویسد: در همین راستا، در نوزدهمین نشست وزرای امور خارجه جنبش عدم تعهد که در تاریخ‌های ۱۵ و ۱۶ اکتبر در کامپالا پایتخت اوگاندا برگزار شد، ۱۲۱ کشور عضو این جنبش در سند نهایی خود بر خاتمه به‌موقع قطعنامه ۲۲۳۱ تأکید کرده و تصریح کردند: «بر اهمیت مداوم روح همکاری و چندجانبه‌گرایی که به تصویب اجماعی قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت انجامید، مجدداً تأکید می‌ورزد و خاطرنشان می‌سازد که مفاد و جدول‌های زمانی آن باید به‌طور کامل مورد احترام قرار گیرد. جنبش عدم تعهد همچنین تأکید می‌کند که کلیه مفاد این قطعنامه باید مطابق با بند ۸ قطعنامه ۲۲۳۱ خاتمه یابد.»

وی می‌نویسد: دو نشست های رأی‌گیری در شورای امنیت که به ترتیب در تاریخ‌های ۱۹ و ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۵ برگزار شدند، به‌روشنی فقدان اجماع در میان اعضای شورا را نسبت به اعتبار ابلاغیه شروع فرآیند سازوکار موسوم به اسنپ‌بک نشان داد. همان‌گونه که در سال ۲۰۲۰ نیز شورای امنیت تأیید کرد که ایالات متحده پس از خروج از برجام، صلاحیت توسل به آن سازوکار را ندارد، صدور ابلاغیه مزبور از جانب اروپا نیز فاقد هرگونه مبنا و اثر حقوقی است و نمی‌تواند مستند هیچ اقدام یا تصمیمی درخصوص وضعیت قطعنامه ۲۲۳۱ یا قطعنامه‌های تحریمی پیش‌تر خاتمه‌یافته قرار گیرد.

ابلاغیه شروع اسنپ‌بک یا تأییدیه از سوی دبیرخانه از منظر حقوقی باطل است

وزیر امور خارجه می‌افزاید: علاوه بر این، قطعنامه ۲۲۳۱ هیچ‌گونه صلاحیت یا اختیاری به دبیرکل یا دبیرخانه سازمان ملل متحد اعطا نمی‌کند تا نسبت به تشخیص، اعلام، اِعمال مجدد یا بازگرداندن قطعنامه‌هایی که طبق بند عملیاتی ۸ خاتمه یافته‌اند، اقدام کنند.
عراقچی خاطرنشان کرده است: هرگونه اقدام در این خصوص، خارج از حدود اختیارات قانونی مقرر در منشور ملل متحد و قطعنامه ۲۲۳۱ تلقی شده و با نقش کاملاً اداری و بی‌طرفانه دبیرخانه طبق منشور در تعارض خواهد بود. دبیرخانه، نهادی تصمیم‌گیر یا مفسر نیست؛ این نهاد نه می‌تواند آثار حقوقی تصمیمات شورای امنیت را تغییر داده یا تمدید کند و نه مجاز است با اظهارنظرهای یک‌جانبه برای دولت‌های عضو ایجاد تعهد کند. هرگونه «ابلاغیه شروع فرآیند سازوکار موسوم به اسنپ‌بک» یا «تأییدیه» از سوی دبیرخانه، از منظر حقوقی باطل بوده و اعتبار نهادی سازمان ملل متحد را تضعیف خواهد کرد.

مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ و مفاد قطعنامه‌های تحریمیِ پیش‌تر خاتمه‌یافته منقضی شده

وی می‌نویسد: به همین ترتیب، هرگونه تلاش برای احیاء یا فعال‌سازی مجدد نهادهای فرعی نظیر «کمیته تحریم» یا «هیأت کارشناسان» پس از خاتمه مقرر در بند ۸ اجرایی قطعنامه، فاقد هرگونه مبنای حقوقی است. هیچ دولت عضو، دبیرخانه یا مقام رسمی‌ نمی‌تواند بدون اتخاذ تصمیم جدید و صریح از سوی شورای امنیت، در این زمینه به‌طور قانونی اقدام کند.
در این نامه عنوان شده است: بر این اساس، قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) تا تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ نافذ بوده و از آن تاریخ به بعد، مطابق با بند ۸ اجرایی، تمامی مفاد آن و نیز مفاد قطعنامه‌های تحریمیِ پیش‌تر خاتمه‌یافته منقضی شده و فاقد هرگونه اثر حقوقی مستمر است.

وزیر امور خارجه در پایان می‌افزاید: هیچ‌یک از تدابیر پیش‌تر خاتمه‌یافته از آن تاریخ به بعد قابل احیاء یا اجرا نیستند و هرگونه تلاش در این خصوص غیرقانونی بوده و از اساس، باطل و بی‌اعتبار محسوب خواهد شد. موجب امتنان خواهد بود چنانچه مکاتبه حاضر به‌عنوان سند رسمی شورای امنیت و مجمع عمومی توزیع شود. احترامات فائقه را تجدید می‌کند.

به گزارش فارس، سه کشور اروپایی عضو برجام ششم شهریورماه روند فعال‌سازی مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را کلید زدند و بعد از گذشت ۳۰ روز و با وجود ارائه پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ از سوی روسیه و چین و عدم تصویب آن، در نهایت بامداد یکشنبه ششم مهرماه شش قطعنامه‌های ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) بازگشت. اقدامی که ایران به صراحت آن را به لحاظ حقوقی مردود خوانده است.

کد خبر 986934 منبع: فارس

• نامه جدید ایران به سازمان ملل‌ درباره اسنپ‌بک

• برجام فردا تمام می‌شود

• میانجیگری ایران میان دو کشور همسایه

• عربستان هم دنبال پیمان دفاعی با آمریکا رفت

• واکنش قاطع وزارت امور خارجه به انقضای قطعنامه شماره ۲۲۳۱ | این موضوع باید از فهرست شورای امنیت خارج شود

• ایران نباید با این چهره مدارا کند؛ چرا؟

• «طرح‌های مرگبار» ایران در انگلیس؟ | واکنش شدیداللحن به ادعاهای مقام امنیتی بریتانیا

• محتویات کیف خانم وزیر چه بود؟ | دروازه نفس خود را گل بگیرید خانم! | حاشیه سندروم پست بی‌قرار

• کشتی گیر جوان حین تمرین درگذشت

• بوسهٔ چهره مشهور بر دستان زن کارگر جنجالی شد+ عکس | ماجرا چیست؟ | از شما انتظار نداشتیم! | دستگاه قضایی وارد ماجرا می‌شود

• نامه جدید ایران به سازمان ملل‌ درباره اسنپ‌بک

• شوک شدید ژاپن به AFC؛ خروج از آسیا | پای عربستان و قطر در میان است

• دلم نمی‌خواهد در استخر بمیرم!

• آرزو داشتند ایران را ایالت پنجاه‌ویکم آمریکا معرفی کنند

• نامه جدید ایران به سازمان ملل‌ درباره اسنپ‌بک

• هواپیماها شبانه برخاستند؛ حمله جدید هوایی تائید شد | مواضع گروه «حافظ گل بهادر» هدف قرار گرفت

• شوک شدید ژاپن به AFC؛ خروج از آسیا | پای عربستان و قطر در میان است

• پیام واضح ایران به اسرائیل | هدف اسرائیل از ترور فرماندهان نظامی ایران |ایران چطور رادارهای آمریکایی را فریب داد؟

• محتویات کیف خانم وزیر چه بود؟ | دروازه نفس خود را گل بگیرید خانم! | حاشیه سندروم پست بی‌قرار

• هشدار به ترامپ و نتانیاهو: هیچ پناهگاهی برای شما وجود ندارد

• این مقتول را شناسایی کنید + تصاویر | قاتل دستگیر شده است

• فوری | وقوع عارضه مغزی برای صابر کاظمی ستاره والیبال ایران | اعلام آخرین وضعیت پشت خط زن ارزشمند کشورمان

• آغاز توزیع گوشت‌های وارداتی؛ اعلام قیمت هرکیلو گوشت گرم گوساله و چرخ کرده

• ادامه حواشی بوسه چهره مشهور بر دست زن کارگر+ تصاویر | از شیطنت‌ بی‌بی‌سی تا واکنش تند کاربران