کارشناسان تأکید می‌کنند نوجوانان باید از مصرف بی‌رویه کافئین، به خصوص در ساعات شب پرهیز کنند. چون دریافت زیاد کافئین نه‌ تنها به سلامت جسم و روان آسیب می‌زند، بلکه می‌تواند منجر به وابستگی و اعتیاد شود.

همشهری‌آنلاین – پروانه بندپی: مصرف کافئین در میان دانش‌آموزان به شکل چشمگیری افزایش یافته و کارشناسان هشدار می‌دهند این موضوع می‌تواند سلامت جسم و روان نوجوانان را تهدید کند و باعث افت تحصیل آنها شود. قهوه، نوشابه‌های انرژی‌زا، نوشابه‌های گازدار و شکلات‌های صنعتی، منابع اصلی کافئین هستند که بسیاری از نوجوانان برای بیدار ماندن، درس خواندن و حتی صرفا برای لذت‌جویی به آنها متکی‌اند. کارشناسان می‌گویند مصرف بی‌رویه این مواد باعث بی‌خوابی، اضطراب، افزایش ضربان قلب، اختلال در رشد و حتی وابستگی می‌شود و والدین باید نسبت به آن حساس باشند.

انجمنِ دانش‌آموزانِ بی‌خواب و مضطرب

موضوع افزایش مصرف کافئین در میان دانش‌آموزان تا حدی قابل توجه است که دکتر عبدالعظیم به‌فر، مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو هم چند روز پیش در گفتگو با رسانه‌ها به آن اشاره کرد و گفت «خانواده‌ها و مدارس باید نسبت به آگاه‌سازی دانش‌آموزان اقدام کنند و مصرف نوشیدنی‌های پرکافئین را محدود کنند. تشویق به مصرف آب، شیر و دمنوش‌های گیاهی، رعایت خواب کافی و فعالیت بدنی منظم از راهکارهای مؤثر برای کاهش اثرات منفی کافئین است.»

مصرف زیاد کافئین همچنین می‌تواند عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان را تحت تاثیر قرار دهد. درحالی‌که دانش‌آموزان تصور عکس آن را دارند. آنها فکر می‌کنند با مصرف کافئین می‌توانند زمان بیشتری از شب را بیدار بمانند و به کارها و درس‌های خود برسند.

زهرا اولادی، کارشناس و مشاور تغذیه در این زمینه به همشهری‌آنلاین می‌گوید: «مصرف بالای کافئین برای همه افراد عوارض دارد و برای نوجوانان هم که در سن تحصیل و یادگیری هستند و سلامت‌شان خیلی اهمیت دارد، پیامدهای قابل توجهی دارد.»

به گفته اولادی، کافئین به عنوان یک محرک سیستم عصبی مرکزی باعث افزایش هوشیاری و کاهش احساس خستگی می‌شود، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند مشکلات متعددی ایجاد کند.

او در ادامه تاکید کرد: «از جمله شایع‌ترین اثرات فیزیکی، بی‌خوابی و اختلال در کیفیت خواب است که خودش بر توان یادگیری، حافظه و تمرکز تأثیر منفی می‌گذارد. همچنین مصرف زیاد کافئین می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون و احساس اضطراب یا دل‌پیچه شود. در برخی موارد، مصرف طولانی‌مدت کافئین در سنین نوجوانی ممکن است منجر به سردردهای مکرر و حتی اختلال در رشد طبیعی بدن شود.»

از آسیب دیدن کلیه‌ها تا بدخلقی

آسیب به دستگاه گوارش و کلیه‌ها، یکی دیگر از مضرات مصرف بی‌رویه و بی‌حساب و کتاب کافئین و نوشیدنی‌های انرژی‌زاست که اولادی درباره آن هم می‌گوید: «مصرف زیاد کافئین و نوشیدنی‌های انرژی‌زا ممکن است باعث تحریک معده، رفلاکس، حالت تهوع و حتی فشار بر کلیه‌ها شود. مخصوصاً اگر فرد آب کافی ننوشد.»

از نظر روانی هم این کارشناس توضیح می‌دهد که «کافئین می‌تواند باعث تحریک‌پذیری، نوسانات خلقی و افزایش استرس شود. به خصوص وقتی دانش‌آموز برای درس خواندن بیشتر به آن متکی می‌شود و بدنش نسبت به محرک‌ها حساس می‌شود.»

اضافه وزن و پوسیدگی دندان‌ها

اولادی با بیان این که «نوشابه‌های انرژی‌زا علاوه بر کافئین حاوی مقدار بالایی شکر هم هستند که ریسک اضافه وزن، پوسیدگی دندان‌ها و اختلال در سوخت و ساز بدن را بالا می‌برد، عنوان می‌کند: «در مجموع مصرف کنترل‌نشده کافئین در نوجوانان نه تنها اثر کوتاه‌مدت بر خواب و تمرکز دارد، بلکه می‌تواند سلامت بلندمدت قلب، سیستم عصبی و سلامت روان آن‌ها را تهدید کند.»

بیشتر بخوانید؛

• دردی که با مصرف قهوه بیشتر می‌شود

• قهوه ناشتا برای این افراد مناسب نیست

• ۶ باور غلط درباره خواص نوشابه

اعتیاد به کافئین؛ تهدید بزرگ‌تر

عوارض و مضرات مصرف زیاد کافئین اما در همین موارد خلاصه نمی‌شود؛ کارشناسان می‌گویند مصرف مداوم کافئین باعث می‌شود بدن نسبت به آن تحمل پیدا کند و دانش‌آموزان برای رسیدن به همان اثر هوشیاری اولیه مجبور شوند دوز بیشتری مصرف کنند، که خطرات را بیشتر می‌کند. علاوه بر این، بعضی نوجوانان ممکن است دارو یا مکمل مصرف کنند و کافئین می‌تواند با آن‌ داروها تداخل داشته باشد و اثرات جانبی شدیدتری ایجاد کند.

اولادی در این باره هم می‌گوید: «حتی اگر کافئین به طور موقت هوشیاری را بالا ببرد، هیچ چیز جای خواب کافی و طبیعی را نمی‌گیرد. کم‌خوابی مزمن می‌تواند روی رشد، حافظه و عملکرد مغز اثر طولانی‌مدت داشته باشد و هیچ کس از آن قسر در نخواهد رفت.»

خیلی از افراد تصور می‌کنند فقط قهوه کافئین دارد، اما باید گفت حتی نوشابه‌های معمولی هم حاوی کافئین هستند. البته میزان کافئین نوشابه معمولاً کمتر از قهوه یا نوشابه‌های انرژی‌زا است. به طور معمول، یک قوطی ۳۳۰ میلی‌لیتری نوشابه‌های معمولی مثل کوکا یا پپسی حدود ۳۰ تا ۴۰ میلی‌گرم کافئین دارد. در حالی که یک فنجان قهوه استاندارد حدود ۹۵ میلی‌گرم و نوشابه انرژی‌زا بین ۷۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین دارد. پس لازم است نوجوانان با افزایش آگاهی خود درباره مواد غذایی که مصرف می‌کنند، نکات مرتبط با خودمراقبتی را نیز یاد بگیرند تا هم نوجوانی سالمی داشته باشند و هم بزرگسالی سالم و بانشاطی داشته باشند.

نوجوانان چه مقدار کافئین دریافت کنند؟

طبق توصیه‌های علمی، نوجوانان نسبت به اثرات کافئین، حساس‌تر از بزرگسالان هستند و مصرف بیش از حد آن می‌تواند سلامت جسم و روان آنها را تهدید کند. اولادی درباره میزان کافئین مصرفی مجاز برای یک نوجوان می‌گوید: «برای یک فرد نوجوان (۱۲ تا ۱۸ سال) معمولاً حداکثر مجاز کافئین در طول روز حدود ۱۰۰ میلی‌گرم تا ۲۵۰ میلی‌گرم در نظر گرفته می‌شود و بسیاری منابع پزشکی توصیه می‌کنند که حدود ۱۰۰ میلی‌گرم ایمن‌تر است تا ریسک عوارض جانبی مثل بی‌خوابی، اضطراب، افزایش ضربان قلب یا دل‌پیچه پایین بیاید. کودکان زیر ۱۲ سال هم که اصلا نباید کافئین مصرف کنند.»

یک فنجان قهوه معمولی حدود ۹۵ میلی‌گرم کافئین دارد، یک لیوان چای (یک لیوان ۱۵۰ تا ۱۸۰ میلی‌لیتری) حاوی ۴۰ تا ۶۰ میلی‌گرم کافئین است. اگر چای بیشتر از ۵ دقیقه دم بکشد، مقدار کافئینش می‌تواند به حدود ۷۰ میلی‌گرم هم برسد. یک قوطی نوشابه گازدار ۳۰ تا ۴۰ میلی‌گرم کافئین دارد و یک نوشابه انرژی‌زای کوچک ۷۰ تا ۱۲۰ میلی‌گرم کافئین دارد. اولادی تاکید می‌کند: «بنابراین حتی مصرف یک فنجان قهوه یا یک نوشابه انرژی‌زا در روز نزدیک به حد مجاز است و اگر فرد نوجوان همزمان چند نوشابه گازدار یا مقدار زیادی شکلات صنعتی مصرف کند، خیلی سریع به سطح خطرناک می‌رسد.»

این کارشناس می‌گوید: «نکته مهم این است که کافئین نباید جای خواب کافی و تغذیه سالم را بگیرد. چون نوجوانان هنوز در حال رشد هستند و سیستم عصبی و قلبی‌شان نسبت به محرک‌ها بسیار حساس است.»

کد خبر 984282 منبع: همشهری آنلاین

• حمله وحشیانه ۴ زن و مرد به کارشناسان اورژانس | گروگانگیری و ضرب و شتم پشت در قفل‌شده | مقنعه‌ام را پاره کردند و…

• فشار خون این کودکان باید چک شود | توصیه‌هایی برای والدین

• فقط ۵۰ متخصص برای ۱۰.۵ میلیون سالمند!

• مردان با ناتوانی جنسی، ۲ برابر سکته قلبی دارند | رونمایی از تعریف جدید سلامت جنسی در کشور

• ایران سومین تولیدکننده داروی ضد سرطان ریه | داروی فیبروز ریوی با یک‌پنجم قیمت جهانی

• نوجوانان ایرانی بیش از حد کافئین مصرف می‌کنند | یک کارشناس: خطر بی‌خوابی، اضطراب و اعتیاد جدی است

• ایران در حال توسعه موشک های بالستیک بین قاره ای است | ۳ هزار کیلومتر به برد موشک های ایران اضافه کنید…

• آمریکایی‌ها آرزوی کاهش برد موشک‌های ایران به زیر ۵۰۰ کیلومتر را به گور می‌برند

• هشدار مهم ایران به کشورهای منطقه؛ آماده باش به نیروی دریایی سپاه و ارتش | این اقدام با پاسخ سخت همراه خواهد شد

• موشک ایرانی که خلیج فارس را برای نیروهای آمریکایی‌ به جهنم تبدیل می‌کند

• دست‌درازی پسر ۱۸ ساله به ۲ زن | به جوانیم رحم کنید، اعدامم نکنید!

• در حال خرید ۵ سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ از روسیه هستیم

• اشتباه رایج هنگام بالا کشیدن ترمز دستی | نحوه صحیح بالا کشیدن ترمز دستی را بدانید

• ایران در حال توسعه موشک های بالستیک بین قاره ای است | ۳ هزار کیلومتر به برد موشک های ایران اضافه کنید…

• در حال خرید ۵ سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ از روسیه هستیم

• مذاکرات قطع شد؛ احتمال جنگ و تنش نظامی تشدید شد | نیویورک تایمز خبر داد

• هشدار مهم ایران به کشورهای منطقه؛ آماده باش به نیروی دریایی سپاه و ارتش | این اقدام با پاسخ سخت همراه خواهد شد

• آمریکایی‌ها آرزوی کاهش برد موشک‌های ایران به زیر ۵۰۰ کیلومتر را به گور می‌برند

• موشک ایرانی که خلیج فارس را برای نیروهای آمریکایی‌ به جهنم تبدیل می‌کند

• مالکان پرسپولیس به دنبال سرمربی نامدار خارجی | نسخه‌ای که برای هاشمیان پیچیده شد

• از علی پروین و عراقچی تا خادم و مایلی‌کهن در مراسم بزرگداشت حسین کلانی+ تصاویر | حضور پرتعداد چهره ها

• کلثوم اکبری اینگونه ۱۰ بار قصاص خواهد شد | ویدئو

• گزارش تکان دهنده درباره عملیات هوایی علیه ایران | کنگره اعتراف کرد