بامداد دیروز ترامپ خبر دستیابی به توافق میان حماس و اسرائیل برای پایان جنگ غزه را اعلام کرد. آنچه فعلا روشن است این که توافق به دست آمده اشاره‌ای به دو موضوع چالشی خلع سلاح حماس و آینده نوار غزه ندارد.

به گزارش همشهری آنلاین، صابر گل‌عنبری-تحلیلگر و رونامه‌نگار: بامداد دیروز ترامپ خبر دستیابی به توافق میان حماس و اسرائیل برای پایان جنگ غزه را اعلام کرد. اسرائیل در انتظار نشست دیروز کابینه امنیتی خود برای موافقت نهایی با توافق است، اما حماس طی بیانیه‌ای ضمن تشکر از میانجیگران و رئیس جمهور آمریکا تاکید کرد که این توافق مبتنی بر پایان جنگ، عقب نشینی اسرائیل از غزه و ورود کمک‌ها و تبادل اسراست. هنوز جزئیات این توافق منتشر نشده است؛ اما برخی آن را توافق درباره مرحله نخست طرح ترامپ اعلام کرده‌اند و در عین حال مشخصا درباره ماهیت مراحل بعدی فعلا چیزی گفته نشده است.

آنچه فعلا روشن است این که توافق به دست آمده اشاره‌ای به دو موضوع چالشی خلع سلاح حماس و آینده نوار غزه ندارد. اکنون پرسش این است که اگر مرحله نخست توافق شامل پایان جنگ غزه در مقابل آزادی گروگان‌هاست، توافق درباره مراحل بعدی طرح ترامپ با شمول خلع سلاح حماس و آینده نوار غزه با چه اهرم فشاری به دست می‌آید؟ آیا از اهرم بازسازی غزه و ورود کمک‌ها و عقب‌نشینی از غزه و غیره استفاده می‌شود؟ در نهایت بسیار بعید است که حماس خلع سلاح را بپذیرد. پرسش‌ها و چالش‌های زیادی وجود دارد که مهم‌ترین آن میزان پایبندی نتانیاهو به اجرای توافق و آمادگی ترامپ برای فشار بر او در فضای آکنده از بدبینی است.

اما آنچه در این میان روشن است این که نسل کشی و پاکسازی نژادی به شکلی که در این دو سال رخ داد، متوقف خواهد شد و این در حد خود مهم‌ترین دستاورد این توافق است. اما بعید است که اسرائیل کاملا حملات خود را متوقف کند. غزه در این دو سال جنگ هزینه‌های بسیار سنگینی داد که پیامدهای آن بعد از توقف جنگ بزرگ‌ترین چالش حماس است؛ از تلفات انسانی و از دست دادن بیشتر رهبران کلیدی خود گرفته تا نابودی زیرساخت‌ها و شهرها و در کل با خاک یکسان شدن بخش اعظم این منطقه. هیچ کسی این سطح واکنش افسارگسیخته از اسرائیل آن هم در قرن 21 را پیش‌بینی نمی‌کرد و می‌توان گفت که اگر طراحان حمله هفتم اکتبر چنین وضعیت ویرانگری در غزه را در هنگام طراحی حمله تصور می‌کردند، چه بسا این تصمیم را نمی‌گرفتند. اگر هم فرضا این واکنش را پیش‌بینی می‌کردند، احتمالا تحلیل این بوده است که «طوفان الاقصی» طوفانی در منطقه عربی و اسلامی برای تکمیل کار علیه اسرائیل به دنبال خواهد داشت، اما این «محاسبات امتی» حماس اشتباه از آب درآمد.

اما سخت اشتباه است که صرفا وضعیت نوار غزه را مبنای داوری قرار داد و بدون توجه به بهای سنگین و تاریخی طرف اسرائیلی حکم کرد. هر چند طرف اسرائیلی موفق به خلق این تصور و تصویر شده است که بهای سنگینی را بر طرف‌های مقابل خود تحمیل می‌کند؛ اما نگاهی به وضعیت جامعه اسرائیل و همچنین آرای نظریه‌پردازان آن بیانگر این است که تحمیل این بها به غزه با وجود بقای حماس جبران کننده حمله حیثیتی هفتم اکتبر و بُرد جنگ یا ترمیم کننده شکاف عمیقی نیست که دیواره نظام امنیتی اسرائیل به عنوان مهم‌ترین مولفه بقای آن برداشت. بماند که روایت و تصویر آن در جهان سقوط کرد و این تحول بزرگ در افکار عمومی در آینده برگردان‌های مهمی در تصمیم‌گیری‌ها در اروپا و حتی آمریکا خواهد داشت و فعلا درک ریشه مشکل یعنی اشغالگری و تشکیل نشدن کشور فلسطین یکی از ابعاد آن است.

در وهله نخست، صرفِ پایان یافتن ویرانگرترین جنگ معاصر جهان، آن‌هم از مسیر توافق سیاسی و دیپلماتیک، خود حامل این پیام راهبردی است که راه‌حل نظامی، راهکار نهایی و تعیین کننده نیست و این جنگ با وجود سطح بی‌سابقه‌ای از ویرانگری و نسل‌کشی در دستیابی به اهدافش شکست خورده است؛ بنابراین راه‌چاره در توافقی دوجانبه، دست‌کم برای تحقق یکی از دو هدف اصلی جنگ یعنی آزادی گروگان‌ها، جست‌وجو شود. اما درباره هدف دوم، یعنی نابودی حماس، صرف حضور این سازمان به‌عنوان طرف مذاکره و توافق، معنایی جز بقای آن تا پایان جنگ و پس از آن ندارد. در منطق نظامی، حماس به عنوان یک گروه نمی‌بایست در یک منطقه بسیار کوچک با جغرافیای نظامی ضعیف و محاصره شده و بدون هیچ گونه کمک لجستیکی از بیرون در مقابل مدرن‌‍‌ترین ارتش خاورمیانه و چهارمین در جهان و تحت حمایت همه جانبه ابرقدرت جهان یعنی آمریکا و برخی دول اروپایی دوام می‌آورد. در کل، پایان جنگ غزه به معنای پایان پیامدهای آن، توقف نهایی حملات اسرائیل و برقراری صلح در خاورمیانه نیست. به نظرم درباره نتایج و آثار حمله هفتم اکتبر حتی بعد از دو سال از وقوع آن به علت تداوم تحولات مربوطه فعلا نمی‌توان برآوردی نهایی داشت و چه بسا دستکم یک دهه زمان نیاز است تا تصویری روشن‌تر و برآوردی منطقی‌تر درباره نتایج هفتم اکتبر و جنگ غزه در سطح منطقه و جهان ارائه داد. در این میان اما ادامه حیات سیاسی نتانیاهو با تنش و بحران عجین است و باید دید در سطح منطقه برای کنترل تبعات داخلی پایان جنگ غزه چکار خواهد کرد.

کد خبر 984885

• از امروز خدا به دنیا رحم کند … | واکنش معاون پزشکیان به ناکامی ترامپ از دریافت جایزه صلح نوبل

• هشدار ایران درباره پیامدهای قانون‌شکنی آمریکا

• طرح بلندپروازانه‌ چهره آمریکایی برای برنامه هسته‌ای ایران | جزئیات پیشنهاد مونیز برای ایجاد کنسرسیوم هسته‌ای با حضور ایران و کشورهای منطقه‌

• صلح موقت در خاورمیانه؛ ایران و بازتعریف نفوذ منطقه‌ای

• عزم شرکای راهبردی ایران برای دورزدن تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران؛ معامله‌های دو سر بُرد با چین و روسیه

• نگاهی به صلح غزه/آیا طوفان‌الاقصی دستاوردی داشت؟

• وقتی مقاومت حرف خود را به کرسی نشاند

• فاجعه‌ای به نام بیرانوند | دروازه‌بان ایران ضعیف‌ترین بازیکن زمین شد + عکس

• کنایه تند والری کارپین به نحوه بازی تیم قلعه‌نویی

• آتش‌بس در غزه رسما اجرایی شد | تصاویر آغاز خروج اشغالگران

• قصد مذاکره با ایران را داریم

• ترامپ: هرگز فکر نمی‌کردم کار به اینجا برسد اما شاید زمانش فرارسیده باشد | رفتار این کشور به‌طور فزاینده‌ای خصمانه شده است

• واکنش امسال گرگ پارسی چه می‌تواند باشد؟ |‌ ساعت دقیق مسابقه مقدماتی و نهایی هادی چوپان | مسترالمپیا ۲۰۲۵: یارکشی علیه چوپان از ایران!

• پیام رسمی روسیه به آمریکا درباره ایران

• ترامپ: هرگز فکر نمی‌کردم کار به اینجا برسد اما شاید زمانش فرارسیده باشد | رفتار این کشور به‌طور فزاینده‌ای خصمانه شده است

• هشدار ایران پس از حرکت تهدید آمیز اسرائیل؛ این مکان‌ها در تیررس موشک‌های ایران است

• نگه داشتن پدال ترمز هنگام عبور از دست انداز ؛ اشتباه رایج رانندگی که خودرو را خراب می‌کند

• پیام رسمی روسیه به آمریکا درباره ایران

• فاجعه‌ای به نام بیرانوند | دروازه‌بان ایران ضعیف‌ترین بازیکن زمین شد + عکس

• هیولای ایرانی که نفس زمین را هم می برد! | سپاه ماشین جنگی تازه‌ای را رونمایی کرد که هر راهی را به جاده تبدیل می کند

• درخواست جلسه اضطراری شورای امنیت پس از تهدیدات آمریکا

• کنایه تند والری کارپین به نحوه بازی تیم قلعه‌نویی

• قصد مذاکره با ایران را داریم

• واکنش فوری به شایعه شهادت سردار قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران

• دست ترامپ به جایزه صلح نوبل نرسید + عکس

• ترامپ پیش از سفر جنجالی به خاورمیانه دوباره سوژه شد!

• واکنش حماس به طرح مدیریت غزه توسط خارجی‌ها: قویاً مخالفیم | سلاح‌هایمان را زمین نمی‌گذاریم؛ حضور اسرائیلی‌ها را هم تحمل نمی‌کنیم