چالش‌های کشاورزی در کردستان؛ از نبود تضمین خرید تا نفوذ دلالان
سنندج- استان کردستان به‌عنوان یکی از قطب‌های تولید سیب‌زمینی شناخته می‌شود. اما چالش‌هایی چون نبود حمایت‌های لازم و نفوذ دلالان،کشاورزان را در معرض ضرر مالی قرار داده است.
خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: استان کردستان با دارا بودن شرایط اقلیمی مناسب، خاک حاصلخیز، منابع آبی نسبتاً مطلوب و تجربه بالای کشاورزان، یکی از قطب‌های مهم تولید سیب‌زمینی در کشور به‌شمار می‌رود.
شهرستان‌های قروه و دهگلان، به‌ویژه روستاهای اطراف این مناطق، هر ساله میزبان برداشت محصولی هستند که به اذعان کارشناسان، کیفیت بالایی دارد و حتی تا ۱۰ تن بیشتر از میانگین کشوری در هر هکتار محصول می‌دهد.
اما این موفقیت‌ها روی کاغذ، در واقعیت چندان شیرین نیست، وقتی پای صحبت سیب‌زمینی‌کاران به میان می‌آید، حرف از رنج‌هایی است که در طول سال متحمل می‌شوند، بی‌آنکه بازدهی اقتصادی مناسبی داشته باشند.
گرچه کشاورزان با مشکلاتی مواجه هستند اما همچنان استان کردستان در تولید سیب زمینی با کیفیت بالا جزو استان های برتر کشور است و رتبه تولید این استان در جایگاه بالایی قرار دارد.
تولید انبوه این محصول در استان فرصت و ظرفیتی است که می‌توان با برنامه‌ریزی بهتر در راستای محصولات فرآوری شده و با کمک صنایع تبدیلی از آن درآمد قابل توجهی برای مردم استان و گامی در راستای اشتغال‌زایی استان را فراهم کرد.
نگرانی کشاورزان از وجود دلالان
یکی از کشاورزان کردستانی در مورد مشکلات پیش روی سیب‌زمینی کاران استان می‌گوید: سیب‌زمینی‌کاران کردستانی یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان این محصول در کشور هستند، اما در سال‌های اخیر مشکلات متعددی، از جمله نبود حمایت‌های لازم و وجود دلالان پرقدرت، معیشت آنها را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده است.
وی اظهار کرد: نبود سازوکار رسمی برای تعیین قیمت و تضمین خرید، باعث شده دلالان کنترل بازار را در دست بگیرند و قیمت‌ها را به صورت دلخواه تعیین کنند.
وی عنوان کرد: این وضعیت موجب شده بسیاری از کشاورزان محصول خود را به قیمتی بسیار پایین‌تر از هزینه تولید بفروشند یا مجبور شوند برای جلوگیری از ضرر بیشتر، محصول را در انبار نگه دارند که اغلب منجر به خرابی محصول می‌شود.
برداشت قابل‌توجه اما درآمد ناکافی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان در خصوص این محصول استراتژیک در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، بیان کرد: استان کردستان به عنوان یکی از قطب‌های اصلی تولید سیب‌زمینی در کشور، سالانه بیش از ۳۵۰ هزار تن از این محصول استراتژیک را تولید می‌کند، اما کشاورزان این استان با مشکلاتی نظیر کمبود صنایع تبدیلی، فقدان زیرساخت‌های سردخانه‌ای کافی و تخصیص ناکافی منابع آبی مواجه هستند که مانع از بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌ها و درآمدزایی مطلوب از این محصول شده است.
سعدی نقشبندی بیان کرد: کردستان با سطح زیر کشت هشت هزار و ۷۴۰ هکتار در سال زراعی جاری، به یکی از استان‌های پیشرو در تولید سیب‌زمینی تبدیل شده است و طبق آمارهای رسمی، تولید این محصول در استان بین ۳۳۰ تا ۳۵۰ هزار تن در نوسان بوده و این حجم قابل توجه، کردستان را در جمع قطب‌های اصلی سیب‌زمینی کشور قرار داده است.
در حال حاضر تنها یک واحد صنایع تبدیلی فعال با ظرفیت حدود یک هزار تن در حوزه سیب‌زمینی در کردستان وجود دارد که این میزان بسیار ناچیز و قطره‌ای در برابر نیاز واقعی استان است
وی ضمن تأکید بر اهمیت این محصول گفت: ۲۲ درصد از تولید سیب‌زمینی استان در بازارهای داخلی مصرف می‌شود و حدود ۶۶ درصد از محصول مازاد بر نیاز استان به سایر استان‌ها و بازارهای صادراتی ارسال می‌شود.
نقشبندی به کمبود شدید صنایع تبدیلی در استان اشاره کرد و افزود: در حال حاضر تنها یک واحد صنایع تبدیلی فعال با ظرفیت حدود یک هزار تن در حوزه سیب‌زمینی داریم که این میزان بسیار ناچیز و قطره‌ای در برابر نیاز واقعی کردستان است.
وی به موانع عمده پیش روی توسعه صنایع تبدیلی در استان اشاره کرد و گفت: در شهرستان‌های عمده تولیدکننده سیب‌زمینی مثل قروه و دهگلان، در گذشته نبود زیرساخت‌هایی همچون سردخانه‌های کافی، مانع ایجاد صنایع تبدیلی بوده است اگرچه اکنون این زیرساخت‌ها تا حد زیادی فراهم شده‌اند، اما تخصیص ناکافی منابع آب به بخش صنعت، سد راه توسعه صنایع تبدیلی شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان تأکید کرد: ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی نیازمند سرمایه‌گذاری قابل توجه است و برای جذب سرمایه‌گذاران به این حوزه، لازم است تسهیلات کم‌بهره و به میزان کافی اختصاص یابد تا سرمایه‌گذاران ترغیب شوند.
نقشبندی همچنین به سیاست‌های بانکی در پرداخت تسهیلات اشاره کرد و گفت: در حال حاضر خط‌مشی بانک‌های عامل در حوزه پرداخت تسهیلات صنایع تبدیلی به صورت کشوری و بر اساس نیاز کل کشور تنظیم می‌شود که این امر باعث شده استان‌های محروم مثل کردستان نتوانند به اندازه کافی از تسهیلات بهره‌مند شوند.
وی اضافه کرد: پیشنهاد ما این است که سیاست‌های بانکی به سطح استانی منتقل شده و متناسب با نیازهای بومی استان، تسهیلات اختصاص یابد.
وی اذعان کرد: این محدودیت‌ها در حالی خودنمایی می‌کنند که کردستان با برخورداری از مزیت‌های طبیعی، اقلیم مناسب و منابع آب نسبتاً مطلوب، ظرفیت بالایی برای تولید و توسعه صنایع جانبی سیب‌زمینی دارد و ایجاد صنایع تبدیلی می‌تواند ضمن کاهش ضایعات، ارزش افزوده قابل توجهی برای کشاورزان و اقتصاد استان ایجاد کند و نقش مهمی در اشتغال‌زایی ایفا نماید.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان اضافه کرد: با این حال، نبود زیرساخت‌های اساسی، به ویژه تأمین پایدار آب برای بخش صنعت، چالشی جدی برای کشاورزان و فعالان اقتصادی است که به رغم تولید انبوه، در بهره‌برداری اقتصادی از محصول خود دچار مشکل شده‌اند.
نقشبندی در پایان تأکید کرد: برای رفع این مشکلات نیازمند هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف، تغییر رویکرد در پرداخت تسهیلات، سرمایه‌گذاری هدفمند و برنامه‌ریزی جامع هستیم تا ظرفیت‌های بالقوه استان به ظرفیت‌های بالفعل تبدیل شود.
فعالیت حدود ۶ هزار بهره بردار فعال در حوزه سیب زمینی در کردستان
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی کردستان هم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: تعداد کشاورزان و بهره‌برداران محصول سیب زمینی در کردستان در این عرصه حدود ۶ هزار بهره بردار فعال هستند.
سالانه بین ۱۶ الی ۳۰ هزارتن سیب زمینی از محصولات استان صادر می‌شود، و نیاز است سهمیه صادرات استان افزایش و تعرفه صادرات حذف و یا کاهش یابد
فرزاد مرادی گفت: در سال زراعی جاری، ۸۷۴۰ هکتار از مزارع آبی استان به کشت سیب‌زمینی اختصاص یافته و پیش‌بینی برداشت از این میزان اراضی ۳۵۰ هزار تن محصول است که نسبت به سال قبل چهار درصد افزایش در سطح زیر کشت داشتیم.
وی در خصوص نحوه خریداری محصول سیب زمینی استان خاطرنشان کرد: سیب زمینی تولیدی کردستان، غالباً توسط دلال یا با واسطه خریداری می‌شود و در سرد خانه‌های استان به ظرفیت ۱۰۰ الی ۱۲۰ هزار تن ذخیره می‌شود.
مرادی افزود: نتایج آنالیز نیترات در غده سیب‌زمینی نشان می‌دهد که محصول استان استاندارد است و از نظر کیفیت سالم محسوب می‌شود و میانگین عملکرد در هر هکتار حدود ۴۲ تن است که ۱۰ تن بالاتر از میانگین کشوری است.
سردخانه‌های نگهداری متناسب با ظرفیت تولید نیست
وی ادامه داد: با توجه به اینکه هرساله به ظرفیت سردخانه‌های استان هم افزوده می‌شود، این بالانس میزان تولید و ظرفیت ذخیره‌سازی وجود دارد و سردخانه‌های نگهداری متناسب با ظرفیت تولید استان نیست.
مرادی بیان کرد: میزان کودی که به کشاورزان در سال‌جاری اختصاص یافته بر اساس موجودی استان و شهرستان درگیر شامل کودهای ازته، فسفاته و پتاسه است که در زمان مناسب خود به آنها تحویل می‌شود و لازم به یادآوری است غیر از کود شیمیایی در محصول سیب زمینی از کود مرغی نیز استفاده می شود.
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی کردستان تصریح کرد: هر ساله قبل از شروع کشت کود مورد نیاز توسط کارگزاران خریداری و به شهرستان حمل و بین کشاورزان توزیع می‌شود.
وی افزود: سالانه بین ۱۶ الی ۳۰ هزارتن سیب زمینی از محصولات استان صادر می‌شود، و نیاز است سهمیه صادرات استان افزایش و تعرفه صادرات حذف و یا کاهش یابد.
مرادی بیان کرد: تعیین قیمت این محصول هم ارتباط مستقیمی با میزان تولید کشور، میزان عرضه و تقاضا و صادرات دارد.
سیب زمینی تولیدی کردستان، غالباً توسط دلال یا با واسطه خریداری می‌شود و در سرد خانه‌های استان به ظرفیت ۱۰۰ الی ۱۲۰ هزار تن ذخیره می‌شود
وی گفت: با توجه به اینکه مراحل کاشت، داشت و برداشت سیب زمینی مکانیزه است، کشاورزانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند نسبت به سایر کشاورزان از لحاظ مسائل فنی و تجربه آگاهی بیشتری دارند و با این اوصاف در راستای افزایش کمی و کیفی سیب زمینی استان اقدامات خوبی هم انجام شده است.
مدیر امور زراعت جهاد کشاورزی کردستان گفت: واردات ارقام سیب زمینی زود رس با نیاز آبی کم، اجرای مالج آلی، نوارتیپ و کود سبز و تغییر آرایش بصورت مزرعه نمایشی هم از اقدامات موثر و ارزشمند در این حوزه است.
میزان آب مورد نیاز برای کشت سیب زمینی بین ۸ تا ۱۱ هزار متر مکعب است
مدیر آب منطقه‌ای استان کردستان هم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، بیان کرد: میزان آب مورد نیاز برای تولید سیب‌زمینی بسته به عوامل زیادی مثل اقلیم، نوع خاک، روش آبیاری، رقم، مدیریت مزرعه و دوره رشد متفاوت است.
آرش آریانژاد اذعان کرد: براساس اطلاعات موجود، میزان آب مورد نیاز برای کشت سیب زمینی بصورت متناوب مابین هشت هزار تا یازده هزار تا متر مکعب در سال است.
وی افزود: در استان کردستان، سیب‌زمینی به‌عنوان یکی از محصولات مهم کشاورزی کشت می‌شود و بر اساس گزارش‌ها، سطح زیرکشت سالانه سیب‌زمینی در این استان حدود ۱۰ هزار هکتار است.
مدیر آب منطقه‌ای بیان کرد: در این راستا، مصرف آب در مزارع سیب‌زمینی استان کردستان به‌طور متوسط حدود ۱۳ هزار مترمکعب در هکتار گزارش شده است.
آریانژاد گفت: براساس نظر شرکت آب منطقه ای کردستان استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین (مدرن)، آبیاری قطره‌ای زیرسطحی یا بارانی کم‌فشار به جای روش‌های سنتی غرقابی، مصرف آب را تا ۴۰-۶۰ درصد کاهش می‌دهند.
وی گفت: آبیاری قطره‌ای باعث کاهش تبخیر سطحی و رساندن مستقیم آب به ریشه می‌شود.
آریانژاد برای کشت بهتر و مصرف کمتر آب توجه به برخی موارد را لازم دانست و بیان داد: لازم است در زمان‌بندی دقیق آبیاری، که بر اساس نیاز آبی سیب‌زمینی در مراحل مختلف رشد متفاوت است و مرحله‌های حساس به کم‌آبی، شروع تشکیل غده یعنی از حدود ۳۰-۴۰ روز بعد از کاشت که پر شدن غده‌ها در مرحله‌ی میانی رشد است، در این مرحله آبیاری منظم و دقیق انجام شود.
وی بیان کرد: انتخاب رقم‌های مقاوم به خشکی، که برخی ارقام سیب‌زمینی نسبت به کم‌آبی مقاوم‌ترند، مثلاً ارقام زودرس و میان‌رس، چون در مدت کوتاه‌تری به برداشت می‌رسند، نیاز آبی کمتری دارند به کشاورزان توصیه می‌شود.
مدیر آب منطقه‌ای کردستان بیان کرد: کاهش تبخیر از سطح خاک، استفاده از مالچ پوشش خاک برای جلوگیری از تبخیر، خاک‌ورزی حداقلی و حفظ بقایای گیاهی روی زمین، کاشت در زمان مناسب، کاشت در فصولی که تبخیر کمتر و بازده آبیاری بیشتر است، مثلاً بهار به‌جای تابستان در مناطق گرم و خشک، توجه به پیش‌بینی بارندگی‌ها و هماهنگی با دوره‌های آبی در منطقه از موارد دیگر مهم در کاهش مصرف آب مورد استفاده است.
آریانژاد تصریح کرد: مدیریت خاک، استفاده از خاک‌های دارای ظرفیت نگهداری آب بالا مثل خاک‌های لومی-رسی، افزودن مواد آلی کمپوست برای بهبود نگهداری بهتر آب، توسعه آموزش و آگاهی کشاورزان، مشارکت در کلاس‌های آموزشی جهاد کشاورزی، بهره‌گیری از خدمات مشاوره‌ای برای برنامه‌ریزی آبیاری بر پایه نیاز واقعی گیاه و مدل‌های آبیاری مبتنی بر داده‌های هواشناسی و سنجش رطوبت خاک هم ضروری است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در استان کردستان، میانگین مصرف آب در مزارع سیب‌زمینی حدود ۱۳ هزار متر مکعب در هکتار است که بالاتر از حد استاندارد است
وی یادآور شد: کاهش مصرف آب به معنای کاهش عملکرد نیست؛ با استفاده از روش‌های علمی و مدیریت دقیق، می‌توان با آب کمتر، محصول بیشتری برداشت کرد.
مدیر آب منطقه‌ای استان کردستان بیان کرد: استفاده از محصولات کم آب طلب، رعایت تناسب کشت و الگوی کشت مطابق مجوز پروانه بهره برداری چاه، عدم توسعه سطح زیرکشت بیشتر از مجوز پروانه بهره برداری هم از دیگر توصیه‌ها برای صرفه جویی در مصرف آب این محصول است.
در انتظار نگاه حمایتی
با وجود توان بالقوه استان کردستان در تولید سیب‌زمینی با کیفیت و حجم بالا، نبود سیاست‌گذاری دقیق برای تکمیل زنجیره ارزش از تولید تا فروش، باعث شده تا بسیاری از فرصت‌ها در همان مزرعه باقی بمانند. این در حالی است که کشورهای موفق در حوزه کشاورزی، سهم اصلی سود را از فرآوری و صادرات فرآورده‌های نهایی به‌دست می‌آورند.
سیب‌زمینی‌کاران کردستانی، امروز بیش از هر زمان دیگر چشم انتظار حمایت‌های واقعی هستند؛ نه فقط در قالب وعده، بلکه در قالب تخصیص واقعی تسهیلات، ایجاد صنایع تبدیلی، توسعه سردخانه‌ها و حذف واسطه‌ها.
در غیر این صورت، سیب‌زمینی کردستان همچنان در انبار بی‌پشتوانگی خاک می‌خورد و کشاورزان این دیار، هر ساله زحمت می‌کشند، اما با دست خالی به خانه بازمی‌گردند.
کد خبر 6609286
-
سیب زمینی نهاوند ناتوان در برابر مشکلات/ محصولی که میدانی برای عرضه ندارد
-
سیب‌زمینی همدان روی دست کشاورزان ماند/ زخمی که هرسال سر باز می‌کند
-
نخستین جشنواره استانی سیب زمینی در قروه برگزار شد
-
واردات گندم ضرورتی موقت است
-
مهدی آشنا مدیر و رئیس هیئت داوران عکس و پوستر جشنواره تئاتر «شهر» شد
-
طرح تقویت پول ملی و سرمایه‌گذاری برای تولید اعلام وصول شد
-
حماس: ۳ محور اصلی مذاکرات آتش بس امروز در شرم الشیخ
-
آموزش کمک‌های اولیه باید در صدور گواهینامه الزامی شود
-
مدال‌آوران پارادوومیدانی جهان وارد فرودگاه اهواز شدند
-
آرزومندی: برای لیگ بسکتبال هماهنگ نیستیم/ تمرینات را دیر شروع کردیم
-
بازارچه‌های مرزی آذربایجان غربی با محوریت مرزبانی فعال‌تر شوند
-
جمالی: فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری بوشهر ۳ برابر شد
-
معاون استاندار یزد: روند آماده سازی ورزشگاه شهید نصیری به پایان رسید
-
انتقاد رسانه یونانی از طارمی/ مهاجم ایرانی کارایی لازم را نداشته است!
-
احضار سفرا و روسای نمایندگی‌های اروپا به وزارت خارجه
-
هشدار هواشناسی درباره افزایش بی‌سابقه دما در شمال کشور و آتش‌سوزی جنگل
-
سرکوب شدید تظاهرات همبستگی با غزه در سوئیس+ فیلم
-
وقتی بدن به جای دیالوگ سخن می‌گوید؛ وظیفه بازیگر بیان خودش است!
-
زمان طلایی اطلاع سرقت خودرو را از دست ندهید؛ ثبت گزارش در «پلیس‌من»
-
اسموتریچ: عملیات هفتم اکتبر بهای سنگینی برای اسرائیل داشت
-
تظاهرات بزرگ همبستگی با غزه در ترکیه + فیلم
-
دزدی دریایی جدیدرژیم صهیونیستی؛حمله به کشتی‌های ناوگان آزادی+عکس وفیلم
-
ورود نمایندگان ترامپ به شرم‌الشیخ برای شرکت در مذاکرات غزه
-
روزنامه‌های ورزشی چهارشنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۴
-
روزنامه‌های اقتصادی چهارشنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۴
-
روزنامه‌های صبح چهارشنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۴
-
روزنامه‌های ورزشی سه‌شنبه ۱۵ مهر ۱۴۰۴
-
روزنامه‌های اقتصادی سه‌شنبه ۱۵ مهر ۱۴۰۴
- حرف آخر
- مهرینو
- تهران تایمز
- روزنامه آگاه