«دریافت هرگونه کپی مدارک شناسایی و هویتی در دستگاه‌های اجرایی از ارباب رجوعان غیرقانونی و خلاف مقررات تعریف شده است!» این جمله‌ای است که معاون وزیر کشور و رئیس سازمان ثبت احوال کشور ۶ سال است تکرار می‌کند اما کو گوش شنوا؟

همشهری آنلاین_فاطمه عسگری‌نیا: خیلی از کارشناسان معتقدند علت اینکه کسی این مصوبه و ابلاغیه را جدی نمی‌گیرند ناآشنایی مردم با این قانون است اما دستگاه‌های اجرایی و بانک‌ها می‌گویند زیرساخت‌های لازم برای اجرای این طرح هنوز آن‌طور که باید و شاید در کشور فراهم نشده است. ثبت احوال هم همیشه مدعی بوده زیرساخت‌های اجرایی این طرح آماده است و اگر همکاری نمی‌شود دستگاه‌های ذی‌ربط مقصرند. ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی توسط دستگاه‌های اجرایی از خدمت‌گیرندگان ۱۷ شهریور سال ۱۳۹۹ رسما از سوی دولت به بانک‌ها و همه دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد اما از آن سال تا به امروز کسی این ابلاغیه را جدی نگرفته است؛ نه مردم و نه دستگاه‌های اجرایی و همین مسئله باعث شده تا هر سال ما شاهد تکرار خبر ممنوعیت اخذ کپی مدارک از مردم توسط بانک‌ها و ادارات باشیم. در این گزارش سعی کردیم روایتی از این ابلاغیه ۶ ساله بلاتکلیف داشته باشیم.

سال ۹۷:

زمزمه‌های ممنوعیت اخذ کپی در دستگاه‌های اجرایی و بانک‌ها از مردم همان اوایل دهه ۹۰ به گوش رسید. طرحی که به بهانه حذف کاغذبازی و رونق دولت الکترونیک و کاهش هزینه‌های مردم شکل گرفت و بعد از اخذ موافقت‌های اولیه سرانجام مقرر شد در سه استان سمنان، خوزستان و قم سال ۹۷ به‌صورت آزمایشی اجرا شود.

سال ۹۹

بعد از اجرای دوره آزمایشی طرح ممنوعیت ارائه کپی مدارک شناسایی به ادارات در سه استان قم، سمنان و خوزستان دولت در تاریخ ۱۷ شهریور ۹۹ مصوبه ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی توسط دستگاه‌های اجرایی از خدمت‌گیرندگان به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کرد. گرچه انتظار می‌رفت این ابلاغیه، هم مورد توجه مردم قرار گیرد هم دستگاه‌های اجرایی اما اینگونه نشد تا جایی که دولت مجبور شد در بخشنامه‌ای تأکیدی اجرای هر چه سریع‌تر این طرح را به ادارات، بانک‌ها و سازمان‌ها یادآور شود.

سال ۱۴۰۰

این بار نوبت بانک مرکزی بود که با صدور بخشنامه‌ای بانک‌های زیرمجموعه خود را مجاب به اجرای ابلاغیه ممنوعیت اخذ کپی مدارک هویتی از مشتریان بانک‌ها کند. این بخشنامه با عنوان «دریافت کپی مدارک از سوی بانک‌ها ممنوع شد» از طر ف بانک مرکزی ابلاغ شد. در این بخشنامه هم آمده بود: «پیرو بخشنامه شماره ۲۷۵۷۴۱/۹۸ مورخ ۱۶/۰۸/۱۳۹۸ موضوع ابلاغ مصوبه هشتمین جلسه مورخ ۱۰/۰۶/۱۳۹۸ شورای‌عالی مقابله و پیشگیری از جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم»، کلیه اشخاص مشمول موضوع مواد (۵) و (۶) قانون اصلاح قانون مبارزه با پولشویی موظفند در شناسایی اشخاص حقیقی، مشخصات هویتی اعلام شده از سوی شخص حقیقی را با اصل مدارک تطبیق داده و پس از احراز هویت و استعلام برخط از سازمان ثبت احوال کشور و دریافت کد رهگیری تأیید کنند. بدیهی است نگهداری کد رهگیری معتبر در پرونده ارباب رجوع قابل استناد است»

۱۴۰۱

با اینکه بانک مرکزی هم سعی کرد با صدور بخشنامه‌ای بانک‌ها را مجاب به رعایت این مصوبه و ابلاغیه دولت کند اما ۲۶ دیماه بعد از گذشت یکسال وقتی رئیس سازمان ثبت احوال، چون دید قانون ممنوعیت دریافت کپی مدارک توسط بانک‌ها و دستگاه‌های اجرایی رعایت نمی‌شود، دست به دامن رسانه‌ها شد و در جمع آنها اعلام کرد دریافت هرگونه کپی مدارک هویتی توسط دستگاه‌های اجرایی و بانک‌ها تخلف و غیرقانونی است. هاشم کارگز با بیان اینکه کلیه مدارکی که توسط دستگاه‌های دولتی صادر می‌شود دارای اعتبار است و به هیچ وجه نباید کپی آنها اخذ شود؛ باردیگر به بخشنامه‌های ابلاغی از سوی سازمان اداری و استخدامی کشور اشاره کرد و بر لزوم اجرای آنها تأکید کرد.

۱۴۰۲

سازمان ثبت احوال کشور وقتی دید به هیچ ترفندی نمی‌تواند دستگاه‌های اجرایی و بانک‌ها را راضی به اجرای ابلاغیه ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی و اتصال به زیرساخت‌های استعلامی این سازمان کند، از وزیر وقت کشور (احمد وحیدی) خواست تا در حاشیه رونمایی از سند هویتی شهید فخری‌زاده این موضوع را مورد توجه قرار دهد. وحیدی هم در حاشیه این مراسم با تأکید براینکه دریافت کپی‌های کاغذی مدارک هویتی توسط دستگاه‌های مختلف ممنوع شده از دستگاه‌های اجرایی خواست به سامانه‌های ثبت احوال متصل شوند و به‌صورت برخط این مدارک هویتی را دریافت کنند. او همچنین در میان صحبت‌هایش این تأکید را هم کرد که این مسیر قطعا مسیر امن‌تری نیز خواهد بود و رفاه مردم را نیز به همراه دارد و نباید نسبت به دریافت کپی‌های کاغذی اقدام کنند.

۱۴۰۳

سال ۱۴۰۳ اما با راه‌اندازی سامانه هدا سازمان ثبت احوال با چنته پرتری سازمان‌ها، ادارت و بانک‌ها را دعوت به رعایت قانون ممنوعیت اخذ کپی مدارک هویتی کرد. این سامانه که تحت عنوان هوست دیجیتال ایرانیان هم از آن یاد می‌شود درواقع آمد تا جایگزین ارائه کپی شناسنامه و کارت ملی و احراز هویت افراد در دستگاه‌های اجرایی شود. از وقتی این سامانه راه‌اندازی شده سازمان‌های دولتی، شرکت‌ها و کسب‌وکارهای اینترنتی، هنگامی‌که نیاز به اعتبارسنجی اقلام هویتی شهروندان داشته باشند، با استفاده از سامانه هُدای سازمان ثبت احوال کشور می‌توانند نسبت به استعلام و احراز هویت افراد اقدام نموده و هویت اشخاص براساس داده‌های متقن ثبت احوال به‌صورت برخط و در کمترین زمان بررسی و اعلام می‌شود. در همین راستا کلیه دستگاه‌های دولتی و خصوصی می‌توانند از خدمات این سازمان درخصوص احراز هویت بهره‌مند شوند که این امر می‌تواند در کاهش هزینه‌ها و سرعت بخشیدن به ارائه خدمات مثمر ثمر باشد. هر چند انتظار می‌رفت با رسانه‌ای شدن خبر راه‌اندازی این سامانه دیگر پرونده بی‌توجهی‌ها به طرح ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی بسته شود اما این سامانه هم نتوانست رغبت چندانی در میان جامعه هدف ایجاد کند.

۱۴۰۴

رویکردهای برخوردی با دستگاه‌های اجرایی و بانک‌ها و ادارات دولتی در برابر مصوبه ممنوعیت دریافت کپی مدارک هویتی از مردم اما فرق کرده و حالا مجریان تصمیم گرفته‌اند با کمک مردم این قانون را در کشور اجرایی کنند چطوری؟ خردادماه ۱۴۰۴ معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور، باردیگر با ابلاغ ممنوعیت دریافت کپی مدارک از ارباب‌رجوع، به تمامی دستگاه‌های دولتی ابلاغ کرد تأکید کرد «بیشترین تمرکز ما در این موضوع روی بانک‌ها است» علاء‌الدین رفیع‌زاده با اشاره به اینکه درخواست ارائه کپی مدارک از ارباب رجوع در دستگاه‌ها و دوایر دولتی ممنوع است و با دستگاه متخلف برخورد می‌کنیم، یادآور شده بود: «این ممنوعیت شامل همه دستگاه‌ها از جمله بانک‌ها و بیمه‌ها هم می‌شود. اتفاقا بیشترین تمرکز ما در این موضوع روی بانک‌ها است؛ مثلا به یکی از دستگاه‌ها نامه رسمی زدیم و تذکر دادیم؛ چون مردم اذیت می‌شوند. مردم می‌توانند به دفاتر بازرسی دستگاه یا دایره دولتی که درخواست کپی مدارک را دارد، تذکر دهند که چرا با وجود ممنوعیت، کپی مدارک از ما می‌گیرید؟»

کد خبر 984379

• دست‌درازی پسر ۱۸ ساله به ۲ زن | به جوانیم رحم کنید، اعدامم نکنید!

• جنایت هولناک در اتاقک پشت‌بام | شکنجه و قتل یک مرد با دست و پای بسته | تصاویر ۱۸+

• فراخوان استخدام در نهاد دولتی | ۶۰ هزار کارمند نیاز داریم + جزئیات ثبت‌نام و آزمون

• جزئیات و مراحل پیش‌ثبت‌نام حج تمتع ۱۴۰۵ | از زمان و نحوه ثبت‌نام بر اساس اولویت تا مبلغ واریزی

• نانِ_جان|به بهانه جشنواره نان که در کرمان برگزار خواهد شد

• کپی لازم است؛ نیست؟

• ایران در حال توسعه موشک های بالستیک بین قاره ای است | ۳ هزار کیلومتر به برد موشک های ایران اضافه کنید…

• آمریکایی‌ها آرزوی کاهش برد موشک‌های ایران به زیر ۵۰۰ کیلومتر را به گور می‌برند

• دست‌درازی پسر ۱۸ ساله به ۲ زن | به جوانیم رحم کنید، اعدامم نکنید!

• در حال خرید ۵ سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ از روسیه هستیم

• موشک ایرانی که خلیج فارس را برای نیروهای آمریکایی‌ به جهنم تبدیل می‌کند

• جنایت هولناک در اتاقک پشت‌بام | شکنجه و قتل یک مرد با دست و پای بسته | تصاویر ۱۸+

• از علی پروین و عراقچی تا خادم و مایلی‌کهن در مراسم بزرگداشت حسین کلانی+ تصاویر | حضور پرتعداد چهره ها

• ایران در حال توسعه موشک های بالستیک بین قاره ای است | ۳ هزار کیلومتر به برد موشک های ایران اضافه کنید…

• در حال خرید ۵ سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ از روسیه هستیم

• مذاکرات قطع شد؛ احتمال جنگ و تنش نظامی تشدید شد | نیویورک تایمز خبر داد

• آمریکایی‌ها آرزوی کاهش برد موشک‌های ایران به زیر ۵۰۰ کیلومتر را به گور می‌برند

• موشک ایرانی که خلیج فارس را برای نیروهای آمریکایی‌ به جهنم تبدیل می‌کند

• هشدار مهم ایران به کشورهای منطقه؛ آماده باش به نیروی دریایی سپاه و ارتش | این اقدام با پاسخ سخت همراه خواهد شد

• مالکان پرسپولیس به دنبال سرمربی نامدار خارجی | نسخه‌ای که برای هاشمیان پیچیده شد

• کلثوم اکبری اینگونه ۱۰ بار قصاص خواهد شد | ویدئو

• گزارش تکان دهنده درباره عملیات هوایی علیه ایران | کنگره اعتراف کرد

• از علی پروین و عراقچی تا خادم و مایلی‌کهن در مراسم بزرگداشت حسین کلانی+ تصاویر | حضور پرتعداد چهره ها