خانه‌ای برای عبادت و گره گشایی؛ بازتعریف نقش مسجد در زندگی شهری
کاشمر- مساجد خانه‌ای است که در آن عبادت، به عدالت اجتماعی گره می‌خورد و ایمان، شکل عملی خدمت و همدلی می‌گیرد.
خبرگزاری مهر، گروه استانها- حسین دباغ یزدی: شهرستان کاشمر، شهری است که از دل ایمان قد کشیده و در دامنه کوه‌های خراسان رضوی، صدای اذانش با روح تاریخ درآمیخته است. شهری که قامت فرهنگش را بر ستون‌های مسجد استوار دیده و در هر محله، گلدسته‌ای نشانه حضور خداست. اینجا ایمان تنها در حجره‌های درس و حسینیه‌ها جاری نیست؛ در کوچه‌ها و نگاه مردم نفس می‌کشد. مسجد در کاشمر نه بنایی معماری، که بخشی از هویت جمعی مردم است؛ خانه‌ای که هزاران خاطره، دعا و پیمان در دل خود دارد. بیش از دویست مسجد، در این شهر و بخش‌های پیرامونی‌اش، همچون نگین‌هایی درخشان بر پهنه‌ی زندگی مردم می‌درخشند. مساجدی که از دل خاک سنت سر برآورده‌اند اما چشم به آینده دارند.
کاشمر در میان شهرهای مذهبی شرق کشور، چهره‌ای متمایز دارد؛ شهری که ایمان در آن نه‌تنها میراث، بلکه منش زندگی است. در این شهر، مسجد نقطه برخورد گذشته و امروز است؛ جایی که نسل‌ها با زبان نیایش با یکدیگر سخن می‌گویند. در روزگاری که جهان از شتاب مدرن خسته است، مسجد برای مردم این شهر پناهی ساده اما ژرف است؛ جایی برای رهایی از اضطراب، جایی برای پیوند دوباره با آرامش.
صداهای کودکانه در صحن مسجد، حلقه‌های قرآن، خنده‌ی پیران و زمزمه‌ی دعاهای شبانه، همگی نشانه‌هایی از تداوم حیات معنوی در دل جامعه‌اند. مسجد همچنان خانه‌ی امید است، خانه‌ای که تار و پودش را اشک مادران و حضور جوانان سرشته‌اند. مساجد کاشمر میراث‌های زنده‌اند؛ نه در تاریخ، بلکه در نفس جاری مردم. هر مناره، چراغی است بر صفحه‌ی زمان که نشان می‌دهد ایمان در این دیار هنوز خاموش نشده است.
اما این میراث برای تداوم خود به بازتعریف نیاز دارد؛ نیاز به نگاه تازه‌ای که مسجد را نه صرفاً مکان عبادت، بلکه بستر پرورش انسان مؤمن و آگاه بداند. جوانان نقش اصلی را بر عهده دارند. آن‌ها باید مسجد را به زبان خود بازسازی کنند؛ نه در قالب سنگ و آجر، که در شیوه زیستن، در مشارکت، در احساس تعلق.مساجد کاشمر، آیینه‌ای است از دیروز و فردا؛ جایی که ایمان از گذشته به امانت گذاشته شده تا دست جوان امروز دوباره آن را برافروزد.
مسجد باید مرکز تربیت و همدلی باشد
حجت الاسلام جواد طاهری، امام جمعه کاشمر در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره ه به اهمیت احیای کارکردهای فرهنگی مسجد اظهار کرد: مسجد نباید فقط محل اقامه نماز باشد؛ باید به کانونی برای فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و تربیتی تبدیل شود. این فضا بهترین مکان برای آموزش ارزش‌های دینی و اخلاقی به نسل جوان است، مسجد می‌تواند مدرسه‌ای برای انسان‌سازی باشد.
امام جمعه کاشمر افزود: در شرایط کنونی که رسانه‌های نوین بر ذهن و رفتار جوانان تأثیر می‌گذارند، باید از همان ابزار برای جذب آنان به مساجد استفاده کنیم، امامان جماعت و هیئت امنای مساجد باید برنامه‌های متنوع و جذاب طراحی کنند؛ از جلسات گفتگو و کارگاه‌های آموزشی تا پویش‌های هنری و فرهنگی که نسل جوان را به مسجد نزدیک کند.
وی بزرگ‌ترین آسیب امروز را فاصله گرفتن جوانان از فضاهای مذهبی دانست و گفت:سبک زندگی مدرن، مشغله‌های روزمره و گاهی نبود برنامه‌های هدفمند، باعث شده برخی جوانان حضور در مسجد را کمتر احساس کنند، این در حالی است که مسجد می‌تواند پناهگاه روحی و معنوی آنان باشد.
طاهری با تأکید بر اینکه مسجد؛ جایگاه وحدت است نه اختلاف تصریح کرد: مسجد جای طرح اختلافات جناحی و سیاسی نیست، مسجد باید محل وحدت، محبت و خدمت باشد، همه مردم، با هر سلیقه‌ای، باید احساس کنند اینجا خانه آن‌هاست، سیاست ما در مدیریت مساجد باید بر پایه اخلاق، عدالت و بصیرت باشد.
امام جمعه کاشمر همچنین از امامان جماعت خواست تا نقش فعال‌تری در ارتباط با مردم ایفا کنند: امام جماعت تنها فردی برای اقامه نماز نیست، بلکه راهبر فکری و فرهنگی محله است، اگر امام مسجد با مردم تعامل صمیمانه داشته باشد و از ابزارهای روز مانند شبکه‌های اجتماعی برای ارتباط بهره گیرد، جوانان احساس نزدیکی بیشتری با او خواهند کرد.
کاشمر؛ شهری با ریشه‌های ایمانی و آینده‌ای فرهنگی
وی با تاکید براینکه کاشمر، شهری است که از دل ایمان و فرهنگ برخاسته است. حضور پرشمار مساجد، حسینیه ها، مدارس علمیه برادران و خواهران و مراکز قرآنی، این شهر را به یکی از پایگاه‌های مذهبی استان تبدیل کرده است عنوان کرد: حیات معنوی جامعه به زنده نگه داشتن نقش مسجد بستگی دارد، اگر مسجد پویا باشد، جامعه سالم، بانشاط و متحد خواهد داشت، باید همه دستگاه‌های فرهنگی، نهادهای مردمی و رسانه‌ها دست در دست هم دهند تا مسجد به جایگاه واقعی خود، یعنی مرکز هدایت و همبستگی جامعه، بازگردد.
بیش از ۲۰۰ مسجد در کاشمر؛ میراثی زنده اما نیازمند نوسازی
در ادامه حجت الاسلام مهدی زراعتی، مسئول امور مساجد شهرستان کاشمر، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره وضعیت عمرانی مساجد اظهار کرد: در حال حاضر بیش از ۲۰۰ مسجد در شهرستان فعال و نیمه‌فعال داریم، این آمار شامل تمامی مساجدی است که به‌صورت رسمی به‌نام مسجد ثبت شده‌اند، حتی اگر برخی از آن‌ها فعالیت محدودی داشته باشند، از میان این تعداد، بیش از سی درصد مساجد نیاز جدی به بازسازی دارند؛ چراکه بسیاری از آن‌ها قدیمی بوده و از مصالح سنتی مانند خشت و گل ساخته شده‌اند.
مسئول امور مساجد شهرستان کاشمر افزود: مسجد جامع کاشمر از جمله مساجد تاریخی و ثبت‌شده در فهرست آثار ملی است که نشان‌دهنده‌ی قدمت و جایگاه فرهنگی این شهر است. اما در کنار این بناهای تاریخی، مساجد محلی نیز بخش مهمی از هویت اجتماعی مردم را تشکیل می‌دهند. برای بازسازی و توسعه این اماکن مقدس، باید اداره اوقاف، ستاد بازسازی مساجد و خیرین با هم هم‌افزایی کنند تا کاشمر در شأن نام خود صاحب مساجدی زیبا، ایمن و فعال باشد.
از نوسازی تا آینده‌سازی؛ ضرورت هم‌افزایی نهادها
وی با بیان اینکه بسیاری از مساجد قدیمی کاشمر برای بازسازی نیازمند همکاری چندجانبه هستند، اداره اوقاف، ستاد بازسازی مساجد، فرمانداری، شهرداری و خیرین باید با تشکیل کارگروه مشترک، روند تعمیر و تجهیز مساجد را تسریع کنند گفت: در حال تهیه طرحی هستیم تا هر مسجد دارای پرونده عمرانی، فرهنگی و انسانی شود تا وضعیت آن به‌صورت دقیق رصد شود، از محل نذورات و وقف‌های جدید نیز می‌خواهیم برای تأمین تجهیزات، گرمایش، سرمایش و حتی کتابخانه‌های کوچک محلی استفاده کنیم.
زراعتی با اشاره به اینکه مساجد باید به گونه ای باشد که نیاز همه مخاطبان را در بر بگیرد گفت:برای اینکه مسجد خانه همه اقشار باشد، باید امکانات آن متناسب با نیازهای روز باشد. ساخت سرویس‌های بهداشتی استاندارد، رمپ برای سالمندان، فضای مجزا برای مادران و کودکان، همه در دستور کار است.
نقش مسجد در خدمات اجتماعی و مردمی
مسئول امور مساجد شهرستان کاشمر با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های قابل‌توجه مساجد کاشمر، حضور فعال آن‌ها در عرصه خدمات اجتماعی است عنوان کرد: از دوران کرونا تا امروز، مساجد ما در توزیع بسته‌های معیشتی، کمک به خانواده‌های بی‌بضاعت، حمایت از تحصیل کودکان نیازمند و حتی بازسازی منازل مشارکت داشته‌اند. طرحی با عنوان "۱۱۰ خدمت در مسجد" در حال اجراست که بر اساس آن، هر فرد متخصص می‌تواند در مسجد خدمات خود را به‌صورت داوطلبانه ارائه دهد.
وی افزود: امروز مسجد فقط عبادتگاه نیست؛ بیمار، فقیر، جوان بیکار یا کودک نیازمند همه می‌توانند در مسجد امید و یاری پیدا کنند. این همان نقشی است که در صدر اسلام نیز برای مسجد تعریف شده بود.
زراعتی با بیان اینکه مردم وقتی احساس کنند کمک‌هایشان شفاف و هدفمند خرج می‌شود، با دل و جان مشارکت می‌کنند گفت: ما در حال طراحی سامانه‌ای هستیم که تمامی درآمدها و هزینه‌های هر مسجد به‌صورت شفاف در اختیار هیئت‌امنا و نمازگزاران قرار گیرد، این شفافیت، عامل تقویت اعتماد عمومی است.
مسئول امور مساجد شهرستان کاشمر تأکید کرد: مشارکت مردم، بویژه نسل جدید، در تصمیم‌گیری‌ها باید افزایش یابد و جوانان امروز دیگر صرفاً مخاطب نیستند، بلکه می‌خواهند نقش‌آفرین باشند، ما هم باید به آن‌ها میدان دهیم تا مسجد را با ایده‌های خود زنده‌تر کنند.
از تربیت دینی تا مهارت‌افزایی
وی با بیان اینکه در برخی از مساجد کاشمر، کلاس‌های آموزش قرآن، خوشنویسی، مهارت‌های زندگی و کارگاه‌های فرزندپروری فعال شده اند گفت: می‌خواهیم مسجد فقط محل عبادت نباشد، بلکه خانه‌ای برای رشد فکری و اجتماعی باشد، در ایده ای جدید برخی مساجد، اتاق مطالعه برای دانش‌آموزان راه‌اندازی کرده اند و در ایام امتحانات، فضایی آرام برای درس‌خواندن فراهم می‌شود. همین برنامه‌هاست که جوان را به مسجد جذب می‌کند.
جوانان، موتور محرک مساجد
علی زمانی، یکی از خادمان قدیمی مسجدی در محله قدیمی کاشمر در گفتگو با خبرنگار مهر با نگاهی نگران اما امیدوارانه از آینده مساجد اظهار کرد: جوانان نباید از مسجد فاصله بگیرند؛ چون رونق و پویایی مسجد وابسته به حضور همین نسل است، در گذشته، پدران ما از کودکی همراه بزرگان در مسجد بودند، در کارهای عمرانی، برگزاری مراسم‌ها و حتی تصمیم‌گیری‌های محله مشارکت داشتند. امروز هم اگر جوانان برگردند، مسجد دوباره می‌تواند به محور اتحاد مردم تبدیل شود.
خادم مسجدی در کاشمر که خود بیش از سه دهه در مسجد فعالیت دارد، معتقد است که مسجد می‌تواند نقشی فراتر از عبادتگاه صرف ایفا کند، در قدیم هر مشکل محله در مسجد حل می‌شد. مردم گرد هم می‌آمدند، مشورت می‌کردند و تصمیم می‌گرفتند. الان هم اگر این روحیه احیا شود، بسیاری از مشکلات اجتماعی، فرهنگی و حتی خانوادگی با حضور مردم در فضای مسجد قابل حل است.
وی با تأکید بر اهمیت استفاده از ایده‌های نو می‌گوید: باید به جوانان اعتماد کرد وقتی نسل جدید مدیریت بخشی از فعالیت‌ها را بر عهده بگیرد، برنامه‌ها بروزتر، جذاب‌تر و مؤثرتر می‌شود.
اداره مساجد باید به‌تدریج به جوانان سپرده شود
همچنین علی ربانی، عضو هیئت‌امنای یکی از مساجد کاشمر در گفتگو با خبرنگار مهر نیز معتقد است که زمان آن رسیده تا نسل جوان در مدیریت مساجد نقش محوری‌تری داشته باشد.
عضو هیئت‌امنای یکی از مساجد کاشمر افزود: با توجه به تغییرات فرهنگی و رشد رسانه‌ها، جوانان بهتر می‌دانند چگونه از ظرفیت‌های مسجد برای فعالیت‌های فرهنگی استفاده کنند، آن‌ها با زبان روز آشنا هستند و می‌توانند مخاطب هم‌نسلان خود باشند، اگر به آن‌ها میدان بدهیم، مسجد به‌جایگاهی پویا برای اندیشه، ایمان و خلاقیت تبدیل می‌شود.
وی به مشکلات مالی مساجد نیز اشاره می‌کند و ادامه داد: بسیاری از مساجد با کمبود بودجه مواجه‌اند. اگر ادارات متولی فرهنگی و نهادهای حمایتی دست یاری دهند و خیرین بیش از گذشته مشارکت کنند، نه تنها مشکلات مالی حل می‌شود بلکه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی نیز با فعالیت‌های فرهنگی در مسجد کاهش می‌یابد.
ربانی عنوان کرد: واگذاری تدریجی مسئولیت‌ها به جوانان علاوه بر پرورش نسل جدید مدیران دینی، باعث انتقال تجربیات از نسل گذشته به آینده می‌شود و پیوند میان نسل‌ها را تقویت می‌کند.
مسجد، قلب تپنده محله‌ها؛ برای تپیدن نیاز به خون تازه دارد
باید بدانیم مسجد همچنان قلب تپنده محله‌هاست، اما این قلب برای تپیدن نیاز به خون تازه دارد؛ خون جوانی، خلاقیت، ایمان و مشارکت، مسجد اگرچه بنایی از سنگ و آجر است، اما روح آن در مردمی است که به آن جان می‌بخشند. جوانی که اذان می‌گوید، خادمی که جارو می‌زند، زنی که چای خیرات می‌دهد، و پیرمردی که دعای کمیل را زمزمه می‌کند؛ همه آن‌ها قطعات پازل بزرگ مسجد هستندکاشمر با داشتن بیش از دویست مسجد فعال و نیمه‌فعال، اگر بتواند میان گذشته و آینده پیوندی هوشمندانه برقرار کند، نه‌تنها میراث دینی خود را حفظ خواهد کرد بلکه الگویی برای دیگر شهرها در زمینه مدیریت فرهنگی و مردمی مساجد خواهد شد.
بیش از هر زمان، مسجد نیازمند احیای فلسفه نخستین خویش است: خانه‌ای برای ایمان، عقل و همدلی. در قلب کاشمر، هنوز این معنا زنده است. هر بار که چراغ مسجدی روشن می‌شود، امیدی تازه در دل شهر می‌دمد. روشنایی این چراغ‌ها نه از برق و نور، که از باور مردم تغذیه می‌شود؛ باوری که قرن‌هاست خاموش نشده است. آینده کاشمر در بازگشت به این ریشه‌هاست؛ در پیوند میان سنت عبادت و عمل اجتماعی. تا زمانی که جوانان در کنار پیران، در صف‌های نماز و برنامه‌های فرهنگی مسجد حضور یابند، این پیوند استمرار خواهد یافت.
مسجد، نه دیواری از خشت و سنگ، بلکه نهادی زنده است؛ موجودی که با حضور مردم نفس می‌کشد و با ایمان آنان جوان می‌ماند. اگر محله‌ها را نبض زندگی شهری بنامیم، مسجد بی‌تردید قلب تپنده‌ی آن است؛ قلبی که باید با خون تازه‌ی جوانی و اشتراک نسل‌ها زنده بماند. در دوران پرهیاهوی امروز، مسجد می‌تواند سکوتی برای تأمل، فضایی برای تعلیم و پناهی برای همدلی باشد؛ همان‌گونه که در صدر اسلام، مدرسه معرفت و عدالت بود.
کاشمر می‌تواند الگویی باشد از این بازگشت آگاهانه؛ شهری که با ایمان و تعاون مردمش، مسجد را به جایگاهی دوباره در متن زندگی بازمی‌گرداند. بازسازی فیزیکی مساجد لازم است، اما بازسازی روح مسجد اولویت است؛ روحی که با خدمت، محبت و مسئولیت جمعی زنده می‌شود. اگر هر نسل در مسجد سهمی در ساخت و خدمت داشته باشد، این خانه‌ی ایمان تا همیشه برپاست. این قانون نانوشته‌ی ماندگاری مسجد در فرهنگ ایرانی است. کاشمر در سایه مناره‌هایش آینده‌ای روشن دارد؛ شهری که ایمان را نه در خاطره‌ها، که در رفتار روزمره مردم زنده نگه می‌دارد. مساجدش نه‌فقط میراثی از گذشته، که سرمایه‌ای برای فردایی پرامید خواهند بود.
کد خبر 6618371
-
صدور مجوز ۶۷ مکان مذهبی در شهرستان خواف
-
روایت انقلاب در مشهد؛ از مسجد گوهرشاد تا خیابان‌های خروشان
-
دفاتر داوری «مسجد محور» فضایی برای صلح و سازش میان خانواده ها است
-
هواشناسی خراسان رضوی در پی توفان گرد و خاک هشدار نارنجی صادر کرد
-
کاهش آسیب‌های اجتماعی با استفاده از سامانه‌های هوشمند قوه قضاییه
-
دو عضو شورای شهر سرپل‌ذهاب سلب عضویت شدند
-
سوختگی شدید ۳کارگر کارخانه فروسیلیس دامغان؛ تلاش برای درمان ادامه دارد
-
طرح‌های عمرانی الیگودرز و دورود با تصمیمات جدید تسریع می‌شوند
-
لحظه اعلام خبر شناسایی پیکر سردار شهید سلطانی
-
احکام فقهی سرقت‌های سایبری؛ از جا به جایی فیزیکی تا استیلای معنوی
-
تراز تجاری ایران در شش ماهه اول ۱۴۰۴ بهبود ۶۸ درصدی یافت
-
افشار: ۶ هزار نیروی جوان تا بهار سال جاری در هلال احمر جذب می شود
-
تسهیلات پرداختی بانک مسکن در طرح نهضت ملی به ۱۳۷ همت رسید
-
اعتراض پرستاران به پنج‌شنبه‌های تعطیل!
-
ورود سامانه بارشی جدید پاییزی به کشور؛ هفته خنک و بارانی در پیش است
-
ورود سامانه بارشی جدید پاییزی به کشور
-
آیا قطره‌های چشمی جایگزین عینک مطالعه می‌شوند؟
-
بازارهای جهانی سقوط کرد؛ رمز ارزها در شوک
-
سرمربی روسیه هم منتقد «قلعه‌نویی» شد/ هزار دلیل «تاج» برای یک اشتباه!
-
حکم قصاص ۶ قاتل شهیدان صفری و رفیعی‌نسب اجرا شد
-
رونمایی «کیم» از قدرتمندترین موشک قاره‌پیمای کره شمالی در حضور مدودف
-
تغییرات مکرر با فرمول قدیمی؛ ادامه مسیر بدون تحول در دفاع چپ تیم ملی
-
انتصاب فرمانده جدید دانشگاه افسری و تربیت پلیس امام حسن مجتبی (ع)
-
روزنامه‌های ورزشی شنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۴
-
روزنامه‌های اقتصادی شنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۴
-
روزنامه‌های صبح شنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۴
- مانتو
- هتل های تهران
- حرف آخر
- مهرینو
- تهران تایمز
- روزنامه آگاه