خواهم شدن به بستان، چون غنچه با دل تنگ…
وقتی سخن از حافظ به میان میآید، بهتر است برای معرفی این ابرمرد که توانست دنیای زمینی ما را با آسمان گره بزند، از زبان خودش مدد جوییم که گفت: «حافظا، میخور و رندی کن و خوش باش ولی/ دام تزویر مکن چون دگران قرآن را».

همشهری آنلاین – سیدسروش طباطباییپور: حافظ خودش را اینگونه معرفی میکند که مردی سرشار از رندی و نشاط است و از ریا و دورویی پرهیز میکند! و شاید همین صداقت اوست که توانست سخنش را بعد از گذشت قرنها همچنان زنده و تازه نگه دارد و هر صاحبدلی را حتی اگر فارسیزبان نبوده، جذب افکار و اندیشههای خود کند.
حافظ اهل سیروسلوک است، آن هم سیر درونی انسان از تنگنای نفس و گشودگی دل و وصال به حقیقت؛ آنجا که میگوید، «خواهم شدن به بستان، چون غنچه با دل تنگ/ وآنجا به نیکنامی، پیراهنی دریدن»، از این دریدن پیراهن نفس خوشحال است زیرا چون غنچه دلش میشکفد و گل وجودش آشکار میشود و از طراوت آن دیگران را نیز بهرهمند میکند.
بیشتر بخوانید:
دیوارهایی که بوی شعر میدهند
تاریخ میگوید او در قرن ۸قمری متولد شده، اما ادبیات به گواه غزلیات رنگارنگش که بر زبان همگان جاری است، معتقد است که حافظ را نمیتوان در بند مکان و زمان به اسارت کشید و شاید به همین دلیل است که در ایران و بسیاری از کشورهای جهان نمادها، یادبودها و تندیسهایی از او به چشم میآید. اینجا به بهانه همزمانی با ۲۰مهر، روز بزرگداشت حافظ، همان شاعری که تاریخ در انسانیت و شعر و شعور به او نمره۲۰ داده، گشتی در ایران و جهان میزنیم و چند یادبود از او را از نظر میگذرانیم.
- آب رکنآباد
مهمترین بنای یادبود حافظ همان آرامگاه اوست. این مکان در باغ مصلای شیراز است و ۶۵سال پس از وفاتش نخستین عمارت گنبدیشکل را به فرمان حاکم فارس بهخود دید و در طول زمان بارها مرمت و بازسازی شد. شاهعباس صفوی، نادرشاه افشار و کریمخان زند ازجمله حاکمانی بودند که مقبره حافظ را در زمان حکومتشان بازسازی کردند. بنایی که اکنون در تصویر میبینید، مربوط به حدود ۱۲۰سال پیش است. میگویند در جوار نخستین آرامگاه حافظ حوضی بود که از آب رکنآباد پر میشد؛ آبی که حافظ در غزلیاتش اینگونه از آن یاد کرده است: «بده ساقی می باقی که در جنت نخواهی یافت/ کنار آب رکنآباد و گلگشت مصلا را».
- مژده وصل
بنایی که امروز بر فراز مقبره حافظ شیراز قرار دارد، عمارتی است که ساخت آن از سال۱۳۱۴ آغاز شد و در سال۱۳۱۷ شمسی به پایان رسید. طرح آرامگاه کنونی را آندره گدار، ایرانشناس و معمار فرانسوی پیشنهاد کرد و با نظارت علی سامی، محقق و باستانشناس ساخته شد. آرامگاه حافظ در شمال شهر شیراز و در جنوب دروازه قرآن واقع شده و مساحت آن به ۲هکتار میرسد و از ۲صحن شمالی و جنوبی تشکیل شده که این صحنها توسط تالاری از یکدیگر جدا شدهاند. کریمخان زند نخستین کسی بود که فرمان داد روی قبر حافظ سنگی مرمرین قرار دهند و غزلی با بیت آغازین «مژده وصل تو کو کز سر جان برخیزم/ طایر قدسم و از هر دو جهان برخیزم» رویآن حک کنند.
- صندلی حافظ و گوته
شهر وایمار که محل زندگی و مدفن گوته، شاعر بزرگ آلمانی است، در سال۲۰۰۹ در اقدامی نمادین بهعنوان خواهرخوانده شیراز معرفی شد تا پیوند فرهنگی میان ۲ملت را تقویت کند. البته این انتخاب به بهانه علاقه ویژهای است که گوته به حافظ داشت. گوته با مطالعه اشعار حافظ به زبان آلمانی شیفته جهانبینی این شاعر شیرازی شد و آن را در دیوان غربی-شرقی خود بهوضوح نوشت. این بنای یادبود، ۲صندلی سنگی روبهروی هم از جنس سنگ خاراست که در میدان بتهوون این شهر ساخته شده و روی سنگفرش آن غزلی با مطلع «عمری است تا به راه غمت رو نهادهایم/ روی و ریای خلق به یک سو نهادهایم» نقش بسته است.
- ترک شیرازی در تاجیکستان
تقریبا ۲سال پیش، یعنی اکتبر سال۲۰۲۳ میلادی در شهر دوشنبه بخشی با نام حافظ در موزه ملی تاجیکستان افتتاح شد. در این موزه نسخههای خطی از دیوان حافظ و آثاری پژوهشی مرتبط با این شاعر پارسیگوی وجود دارد. این نخستینبار بود که در موزههای کشورهای فارسیزبان، بخشی مستقل برای حافظ درنظر گرفته میشد. بد نیست بدانید تعدادی از غزلیات حافظ در کتابهای درسی این کشور تدریس میشود. غزلی با مطلع « اگر آن ترک شیرازی بهدست آرد دل ما را / به خال هندویش بخشم سمرقند و بخارا را» از این جمله است.
- مجسمهای در خیابان حافظ
یکی از خیابانهای تهران که نام حافظ بر دیوارهایش خوش درخشیده، خیابانی است پر از نشانههای فرهنگ و ورزش و علم! در این خیابان که از حوالی خیابان کریمخان زند آغاز میشود و تا میدان حسنآباد ادامه دارد، مکانهای هنری و فرهنگی مثل تالار وحدت، حافظ و رودکی جا خوش کردهاند. مدرسه قدیمی البرز، ورزشگاه حیدرنیا و چند هتل از دیگر جاذبههای این خیابان است. اما در ابتدای این خیابان در محله بهجتآباد، تندیسی برنزی از این شاعر ایرانی ایستاده که ملکدایار گروسیان آن را بهشکل نیمتنه روی سنگی گرانیتی ساخته است.
- پلکان مشاهیر
یکی از ویژگیهای حافظ، مصداق بارز این بیت مولوی است که میگوید «هر کسی از ظن خود شد یار من…»، یعنی هرکسی با هر سطح آگاهی و سوادی، برداشتی از اندیشههای حافظ دارد و او را بهگونهای متفاوت در ذهن میپرورد. شاید به همین دلیل است که کمتر هنرمندی تلاش کرده تا تصویری از این شاعر حافظ قرآن را به تصویر بکشد یا به شکل مجسمه درآورد. ازجمله آثار حجمی مربوط به این شاعر پرآوازه، سردیسی سوررئال است که بر پلکان مشاهیر در پارک ملت نصب شده است.
- تندیسی در مجارستان
یکی از شهرهای فرهنگی و دانشگاهی در اروپای شرقی، شهر پج در کشور مجارستان است. در سال۱۳۹۷ تندیسی از لسانالغیب در پردیس دانشگاهی این شهر نصب شد. چهره آرام و درعینحال پریشان و متفکر حافظ از ویژگیهای بارز این تندیس است. در کنار رونمایی از این مجسمه در همان سال، کتاب گزیدهای از ۵۰غزل حافظ به زبانهای فارسی و مجاری نیز منتشر شد تا مردم مجارستان با اندیشههای حافظ بیشتر آشنا شوند. یکی از غزلیات این کتاب با بیت «دوش دیدم که ملایک در میخانه زدند/ گل آدم بسرشتند و به پیمانه زدند» آغاز شده است.
کد خبر 985226
-
اشکهای یک فرمانده؛ ضد انقلاب گوش بچههای ما را بریده بود | گوشتشان جویده شده بود اما آرم سپاه نه
-
ایران، چهارمین کشور باهوش جهان
-
تصاویری بامزه از زنبورهای خسته
-
سرقت مصلحتی
-
ایران و اندونزی؛ در سایهسار آیندهای روشن
-
برگهای فصل برگریزان را چه کنیم؟
-
خواهم شدن به بستان، چون غنچه با دل تنگ…
-
فوری | نتیجه مسابقه هادی چوپان و بهروز تابانی در مسترالمپیا + عکس | خیز بلند گرگ پارسی به سمت قهرمانی
-
با قلعهنویی در جام جهانی کیسه گل میشویم؛ برکنارش کنید | بیرانوند بدترین بازیکن ما بود
-
تصمیم درست هاشمیان در پرسپولیس؛ تمام برای همیشه؟
-
اشکهای یک فرمانده؛ ضد انقلاب گوش بچههای ما را بریده بود | گوشتشان جویده شده بود اما آرم سپاه نه
-
آندری آرشاوین: سطح فوتبال ایران در حد یک تیم میانهجدولی است، مثل این تیم
-
موشک جدید با قابلیت هدف گرفتن خاک آمریکا رونمایی شد | این قویترین سیستم تسلیحات استراتژیک هستهای است
-
واکنش تند روسها به علیرضا جهانبخش و لقب عجیب به او | سرمربی روسیه: ایران فقط اوت و کرنر بود
-
آمریکا از ایران برای نشست سران در شرم الشیخ دعوت کرد + جزییات
-
دستور توقف حملات یمن به اسرائیل
-
مقایسه جزئیات بدن گرگ پارسی با درک لانسفورد؛ لحظه معرفی قهرمان فرا رسیده است
-
جنین مومیایی در رحم زن بیرجندی پس از ۳۰ سال خارج شد
-
«جولانی» در حال تمرین ورزش لاکچری
-
حمله گرگ پارسی برای شکار ساندو؛ این فیگورهای هادی چوپان همه را شوکه کرد | هانی رامبد هر آنچه در توان داشته را انجام داده است + فیلم
-
شبحهای ایرانی بالای سر اسرائیل پرواز میکنند! + ویدئو | ایران از روسیه و اسرائیل جلو زد | تلآویو در شوک تکنولوژی ایران
-
مقایسه بدن هادی چوپان و سمسون دودا؛ امشب کدام یک قهرمان میشود؟ + فیلم
-
واکنش فوری به اخبار افزایش قیمت بنزین
-
افشاگری تکان دهنده از ارتباط پنهان با اسرائیل
-
رستگاری با انار
-
قاصدک؛ هان! چه خبر آوردی!
-
کوچهباغش پر موسیقی باد
-
معلمی عشق است