چین برای محافظت از منافع اقتصادی، زیرساخت‌های مرتبط به پروژه جاده ابریشم و مقابله با دزدی‌های دریایی به‌ویژه در دهه اخیر تحرکات امنیتی-نظامی خود را در منطقه خاورمیانه گسترش داده است؛در این گزارش به کم و کیف توان نظامی چین در خاورمیانه پرداخته می‌شود.

به گزارش همشهری آنلاین، به‌تازگی در روز شنبه، نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق چین چهل‌وهشتمین ناوگان نیروی دریایی خود را به منظور اسکورت ناوگان قبلی ازمبدا بندر نظامی چینگدائو در استان شاندونگ واقع در شرق، روانه خلیج عدن و آب‌های سومالی کرد.

اگرچه میزان مانورها، اعزام نیروها، پایگاه‌های فعال نظامی و فروش تسلیحات در مقایسه با آمریکا بسیار کم و فاصله زیاد دارد ولی تحرکات امنیتی و نظامی چین در منطقه روندی روبه‌رشد و فرصت‌زا است. به همین منظور، در اینجا مروری بر تعداد اعزام نیروهای نظامی چین به منطقه، پایگاه‌های فعال و روابط نظامی آن با کشورها پرداخته شده است.

حضور نظامی چین امروز معطوف به حمایت از منافع اقتصادی شهروندان و زیرساخت مرتبط به پروژه یک کمربند، یک جاده ابریشم (BRI) است. بیشتر اعزام‌ها با هدف مقابله با دزدی‌های دریایی اعلام شده است.

اعزام نیروهای اسکورت به منطقه:

از دسامبر ۲۰۰۸ تا دهه ۲۰۲0، نیروی دریایی چین به‌صورت متناوب اسکادران‌هایی را به ماموریت ضددزدی در خلیج عدن/باب‌المندب اعزام کرده است. طبق گزارش‌ها، تقریبا بیش از ۴۶ گروه اسکورت اعزام شده‌اند. هر «گروه اسکورت» معمولاً شامل ۲ کشتی رزمی (ترکیبی از ناوشکن/فرِیگِیت) و یک کشتی تدارکاتی است. حفاظت از کشتی‌های تجاری (از جمله کشتی‌های چینی)، مبارزه با دزدی دریایی و افزایش تجربه عملیاتی در آب‌های دور از چین از جمله اهداف اعلامی اعزام بودند.

سابقه عملیات‌های مهم در منطقه:

1-چین یک عملیات دیپلماتیک/دریایی و هوایی برای تخلیه/حفاظت از شهروندانش در لیبی سال 2011، انجام داد. گزارش‌ها از تخلیه ده‌ها هزار نفر (گزارش‌های اولیه بین 12,000 تا 32,000 در بازه‌های مختلف ذکر شد) و ارسال ناو برای پشتیبانی حکایت دارند.

2-همچنین در سال 2015، نیروی دریایی چین یک فرِیگِیت را به یمن برای تخلیه خارجی‌ها اعزام کرد و اعلام شد حدود بیش از 570 نفر خارج شدند؛ هدف اعلامی عملیات انسان‌دوستانه و حفاظت از شهروندان و اتباع بود.

3-نیروی دریایی چین در سال 2023 نیز چند کشتی به بندر پورت سودان فرستاد و صدها نفر (چینی و برخی خارجی) را تخلیه کرد.

همکاری‌های امنیتی چین و پاکستان:

شاید بتوان به سادگی ادعا کرد که هیچ کشوری به‌اندازه پاکستان در منطقه با چین همکاری و پیوند امنیتی عمیقی برقرار نکرده است. این همکاری شامل فروش و انتقال تجهیزات (سامانه‌های موشکی، تانک، پهپاد و زیردریایی)، آموزش پرسنل، تمرین‌های مکرر، و دسترسیِ پاکستان به خدمات بیدو BeiDou-سیستم موقعیت‌یابی ماهواره‌ای چین- در سطح نظامی است. رزمایش‌های «Friendship/Youyi»، ضدتروریسم و مشترک زمینی/هوایی/دریایی در مقاطع مختلف از سال 200؛ نیز مرتب میان چین و پاسکتان برگزار می‌شود.

از برجسته‌ترین موارد همکاری‌های نظامی چین و پاکستان؛ تولید مشترک جنگنده‌های جی‌اف-7 تاندر (JF-17 Thunder) است؛ جنگنده‌هایی که توان رزمی برتر خود را نسبت به رقبای اروپایی‌شان در طول جنگ اخیر هند و پاکستان به‌خوبی نشان دادند. همچنین گزارش‌هایی از انتقال تکنولوژی بیدو- BeiDou، همکاری در ساخت ناوچه‌ها و زیردریایی‌ها، کمک به برنامه‌های موشکی پاکستان وجود دارد.

همکاری‌های امنیتی تنها در سطح تسلحات نیست؛ پاکستان و چین در مجامع بین‌المللی به‌طور متقابل از منافع امنیتی خود دفاع می‌کنند. مانند حمایت چین از پاکستان در پرونده کشمیر حمایت و پاکستان از چین در موضوع شین‌جیانگ و دریای جنوبی چین

شایان ذکر است که همکاری امنیتی چین و پاکستان به‌نحوی ممتاز است که بنا به گزارش‌های سیپری (موسسه مطالعات صلح استکهلم) بین سال‌های 2024-2020، حدود 63% صادرات تسلیحات نظامی چین به پاکستان اختصاص داشته است.

مانورهای نظامی برگزار شده:

1-چین و ایران (با حضور روسیه):

میان ایران و چین هم همکاری‌های امنیتی و نظامی از جمله برگزاری مانورهای نظامی مشترک وجود دارد. از جمله آنها؛ مانورهای نظامی مشترک روسیه-چین و ایران است که از سال 2019 اغاز شده و تا 2025-2024 به شکل دوره‌ای با اهداف اعلامی از جمله تمرینات هماهنگی دریایی، ضددزدی، مقابله با تهدیدات در اقیانوس هند/دریای عمان، و تقویت همکاری تاکتیکی بین نیروی دریایی سه کشور برگزار می‌شود.

2- چین و مصر:

میان چین و مصر نیز همکاری‌های امنیتی قابل‌توجهی در جریان است. در ماه می 2025 بود که برای اولین بار جنگنده‌های چینی بر اهرام ثلاثه سایه انداختند و رزمایش نظامی مشترک میان نیروهای نظامی چین و مصر؛ تحت عنوان «عقاب‌های تمدن» برگزار شد.

پایگاه‌های نظامی چین در منطقه:

پایگاهجیبوتی ؛ تنها پایگاه بزرگ و آشکار دائمی چین در آفریقا/خاورمیانه است که به شکل رسمی در اوت 2017 افتتاح شده است. پایگاه جیبوتی که جزو معدود تاسیسات نظامی دائم چین در خارج است نقطه تحولی در قابلیت برون‌مرزی چین به‌شمار می‌رود. کارکرد اصلی آن تدارکات، سوخت، تعمیرات، اسکان پرسنل و پشتیبانی برای مأموریت‌های نیروی دریایی (شامل عملیات ضددزدی و عملیات تجمیع‌نیروی دریایی در دریای سرخ) است. بنا بر گزارش‌ها، ظرفیت برآوردی پرسنل1000 تا ۲۲۰۰ نفر تخمین زده می‌شود.

سیستم موقعیت‌یابی ماهواره‌ای چین بیدو—BeiDou

سیستم بیدو چین یک سیستم موقعیت‌یابی چینی مستقل از سیستم GPS آمریکا است و برخی از کشورهای منطقه مایل هستند با دسترسی به سطح نظامی این سیستم؛ تنها به آمریکا متکی نباشند. گزارش‌هایی است که نشان می‌دهد احتمالا ایران و عربستان سعودی هم خواهان دسترسی به سطح نظامی این سیستم هستند یا حتی احتمالا توافق‌نامه‌هایی در این زمینه امضا کردند. به طور کلی؛ بسیاری از کشورهای منطقه (الجزایر، امارات، مصر، عمان، تونس و …) به‌صورت رسمی یا در پروژه‌های زیرساختی از خدمات بیدو برای مصارف غیرنظامی از جمله حمل‌ونقل، نقشه‌برداری و کشاورزی استفاده یا همکاری‌هایی دارند.

کد خبر 985384

• مرگ ناگهانی ۳ میانجیگر قطری در شرم‌الشیخ | گزارش مقامات امنیتی مصر

• سلام نظامی سرباز اسرائیلی به مردم غزه دنیا را تکان داد؛ اعتراف بی صدا به شکست ناپذیر بودن… + فیلم

• اولتیماتوم به اسرائیل؛ آتش بس را نقض کنید پاسخ ما شدیدتر و قاطعانه‌تر خواهد بود

• شبکه جاسوسی وابسته به اسرائیل کشف و منهدم شد

• ۱۰ ویژگی حیرت‌انگیز حماس‌

• ژنرال صهیونیست: اگر جنگ ادامه پیدا کرده بود…

• دستور ویژه برای شکایت فوری از اسرائیل به شورای امنیت

• آمریکا از ایران برای نشست سران در شرم الشیخ دعوت کرد + جزییات

• سلام نظامی هادی چوپان روی استیج بحث برانگیز شد؛ فیگورهای نهایی گرگ پارسی تعیین کننده خواهد بود + فیلم

• توهین چهره معروف روسیه به تیم ملی ایران؛‌ آنها «روسیه ندیده» بودند | این توریست‌ها چطور به جام‌جهانی رسیده‌اند

• عراقچی: استقلال باید قوی باشد تا کری بخوانیم | اگر آنها دعوت کنند می‌روم

• نتانیاهو قصد جنگ مجدد با ایران را ندارد

• تکنولوژی اف۳۵ از کدام جنگنده روسی کپی شد؟ + تصاویر و جزئیات | برنامه JSF و چالش نسخه عمودپرواز اف ۳۵

• محمد کاسبی درگذشت

• سلام نظامی هادی چوپان روی استیج بحث برانگیز شد؛ فیگورهای نهایی گرگ پارسی تعیین کننده خواهد بود + فیلم

• توهین چهره معروف روسیه به تیم ملی ایران؛‌ آنها «روسیه ندیده» بودند | این توریست‌ها چطور به جام‌جهانی رسیده‌اند

• لحظه بهت و حیرت هادی چوپان از نتیجه نهایی مستر المپیا؛ درک لانسفورد کامبک زد، گرگ پارسی دوم شد + ۲فیلم

• شبح‌های ایرانی بالای سر اسرائیل پرواز می‌کنند! + ویدئو | ایران از روسیه و اسرائیل جلو زد | تل‌آویو در شوک تکنولوژی ایران

• لحظه اعلام قهرمان مسترالمپیا + ویدیو | حسرت هادی چوپان

• خط و نشان طالبان برای پاکستان | سخنگو هشدار داد؛ این افراد را اخراج کنید یا به افغانستان تحویل دهید

• انتقال پیام نتانیاهو به ایران؛ چرا پوتین آن را علنی کرد؟| امکان فریبکاری هست | واکنش به درگیری ها در همسایگی ایران | آماده گفت‌وگو با آمریکا هستیم

• افشاگری تکان دهنده از ارتباط پنهان با اسرائیل

• عراقچی: استقلال باید قوی باشد تا کری بخوانیم | اگر آنها دعوت کنند می‌روم

• پزشکیان دعوت ترامپ را نپذیرفت + جزئیات